درمان تنگی نفس ناشی از استرس به عنوان یکی از مسائل مهم در بهبود کیفیت زندگی افراد پر از استرس مطرح است. زندگی مدرن با همه فشارها و استرس‌هایش ممکن است باعث شود تا افراد در مواجهه با موقعیت‌هایی که فشار روحی زیادی دارند، احساس تنگی نفس کنند.

این تنگی نفس ممکن است اثرات بسیار زیادی بر روی زندگی روزمره افراد داشته باشد. در این مقاله با ما همراه باشید تا درباره راه های درمان تنگی نفس ناشی از استرس صحبت کنیم.

آیا روش های درمان تنگی نفس ناشی از استرس برای همه افراد یکسان است؟

خیر، روش‌های درمان تنگی نفس ناشی از استرس برای همه افراد یکسان نیستند. هر فرد ممکن است واکنش‌ها، نیازها و تاثیرات مختلفی نسبت به روش‌های مختلف درمانی داشته باشد. برای همین، بهتر است که روش درمانی برای هر فرد بر اساس شرایط و ویژگی‌های فردی او شخصی‌سازی شود.

بعضی از افراد ممکن است از تمرینات تنفسی، مدیتیشن و روش‌های آرامش‌بخش بهره ببرند و با کمک این روش‌ها تنگی نفس خود را کنترل کنند. اما برای دیگران، ممکن است نیاز به مشاوره روانشناختی، درمان‌های روان‌شناختی، یا حتی درمان‌های دارویی داشته باشند.

علاوه بر این، عواملی مانند وضعیت سلامت فیزیکی، سابقه بیماری‌ها، سطح استرس و اضطراب، نوع و میزان استرس تجربه شده و تاثیرات آن بر زندگی روزمره هر فرد نیز می‌تواند در انتخاب بهترین روش‌های درمانی برای درمان استرس و تنگی نفس ناشی از آن تاثیرگذار باشد.

بنابراین، برای درمان تنگی نفس ناشی از استرس، مهم است که به شیوه‌های مختلف درمانی توجه کرده و با کمک پزشک یا متخصصان مربوطه، یک برنامه درمانی مناسب و شخصی‌سازی شده را انتخاب کنیم که با ویژگی‌ها و نیازهای فردی مطابقت دارد.

بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی

🔽 برای دریافت مشاوره از دکتر سعید انصاری فرم زیر را پر کنید:

درمان تنگی نفس ناشی از استرس چگونه است؟

توجه به درمان تنگی نفس ناشی از استرس بسیار اهمیت‌زیادی دارد. این وضعیت نشان‌دهنده واکنش بدن به استرس و اضطراب است که می‌تواند به کاهش نگرانی‌ها منجر شود. درمان مناسب تنگی نفس ناشی از استرس نه‌تنها می‌تواند بهبودی در علائم فیزیکی مرتبط با تنگی نفس ایجاد کند، بلکه می‌تواند باعث کاهش سطح استرس و اضطراب نیز شود.

این اقدامات می‌توانند افزایش آرامش و رضایت در زندگی روزمره شما شوند. همچنین، اهمیت رفع تنگی نفس ناشی از استرس از لحاظ پیشگیری از مشکلات بیشتر سلامتی نیز بسیار حائز اهمیت است، زیرا ممکن است این وضعیت علامتی از وجود مشکلات قلبی یا تنفسی باشد که نیازمند مراجعه به پزشک متخصص است. 

در زیر تعدادی از راه های موثر در رفع تنگی نفس ناشی از استرس آورده شده است:

◀️ درمان شناختی رفتاری (CBT)

CBT که اغلب به دلیل اثربخشی آن به عنوان راهی موثر در روان درمانی در نظر گرفته می شود، می تواند به شما کمک کند بر تنگی نفس خود غلبه کنید و یاد بگیرید که با آن کنار بیایید. این روش شامل کار با یک درمانگر برای شناسایی تفکر منفی و الگوهای رفتاری است که به مشکلات شما کمک می کند.

◀️ درمان از طریق مواجهه

این نوع درمان شامل قرار گرفتن تدریجی در معرض موقعیت‌هایی است که باعث اضطراب یا تنگی نفس شما می‌شود تا به آن‌ها حساسیت‌زدایی کنید. یک درمانگر همچنین راهنمایی در مورد تکنیک های مقابله ای موثر برای استفاده در این شرایط ارائه می دهد. درمان قرار گرفتن در معرض مخصوصاً برای افراد مبتلا به فوبیا موثر است.

بیشتر بخوانید: درمان استرس در کودکان

نکات مهم در درمان تنگی نفس ناشی از استرس

تنگی نفس ناشی از استرس ممکن است باعث نگرانی شود، اما روش‌هایی برای مدیریت آن وجود دارد. این نکات ممکن است کمک کننده باشند:

✔️ عمیق و آرام نفس بکشید

 نفس عمیق و آرام کشیدن می‌تواند به کاهش استرس و تسکین تنگی نفس کمک کند. تمرکز بر نفس‌های عمیق و آرام می‌تواند وضعیت را تسکین دهد.

✔️ تمرینات آرامش

 تکنیک‌های آرامش مانند مدیتیشن، یوگا، یا تمرینات تنفسی می‌توانند به رفع تنگی نفس ناشی از استرس کمک کنند.

✔️ تمرین و ورزش منظم

 ورزش و تمرینات منظم می‌توانند سطح استرس را کاهش دهند و به بهبود تنگی نفس کمک کنند. اما بهتر است با روان درمانگر خود صحبت کنید تا ورزش مناسب برای شما تعیین شود.

✔️ یادگیری راه های مدیریت اضطراب و استرس

 یادگیری روش‌های درمان استرس مانند مشاوره، تکنیک‌های مدیریت زمان، یا شرکت در فعالیت‌های آرامش‌بخش می‌تواند کمک کننده باشد.

✔️ استراحت و خواب کافی

 استراحت کافی و خواب منظم می‌توانند به کنترل استرس و تنگی نفس کمک کنند.

در صورتی که مشکل تنگی نفس به طور مداوم ادامه دارد و یا شدید باشد، بهتر است که با پزشک مشورت کنید تا علت اصلی آن را تشخیص دهید و برنامه درمانی مناسب را دنبال کنید.

نتیجه گیری

به‌طور کلی، درمان تنگی نفس ناشی از استرس می‌تواند تاثیرات مثبتی بر روان و فیزیولوژی فرد داشته باشد. این درمان نه‌تنها بهبود علائم فیزیکی تنگی نفس را فراهم می‌کند، بلکه با افزایش آگاهی درباره نحوه مدیریت آن، فرد را به سمت یک زندگی بهتر و سالم‌تر هدایت می‌کند.

در صورتی که مشکل تنگی نفس به طور مداوم ادامه دارد و یا شدید باشد، بهتر است که با پزشک مشورت کنید تا علت اصلی آن را تشخیص دهید و برنامه درمانی مناسب  برای رفع تنگی نفس ناشی از استرس را دنبال کنید.

سوالات متداول درمان تنگی نفس ناشی از استرس

استرس پس از حادثه یا PTSD یک واکنش روانی و فیزیکی است که شخص بعد از تجربه‌ی یک واقعه‌ی ناگوار، ممکن است تجربه کند. افرادی که با این نوع استرس مواجه می‌شوند، ممکن است علائمی از جمله افزایش ترس و اضطراب، مشکلات خواب و حتی مشکلات فیزیکی مانند درد بدن تجربه کنند.

استرس پس از سانحه می‌تواند بر زندگی روزمره فرد تأثیراتی عمیق بگذارد و نیاز به تشخیص صحیح و درمان مناسب دارد تا فرد بتواند با این وضعیت مقابله کند و زندگی بهتری را تجربه کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا درباره این اختلال و هر چیزی که نیاز است درباره آن بدانید، صحبت کنیم.

استرس پس از حادثه یا PTSD چیست؟

استرس پس از حادثه یا PTSD نوعى اختلال است که فرد بعد از وقوع حادثه ای دردناک، دچار وحشت ، ترس و درماندگی می شود. این حوادث می تواند شامل مرگ ناگهانی یکی از اطرافیان ، تصادف ، جنگ ، بلایای طبیعی مانند زلزله و تجاوز جنسی باشد. فرد بعد از حادثه دچار علائمی نظیر اضطراب و افسردگی شده و در خواب و بیداری منتظر وقوع مجدد حادثه می باشد.

بايد بدانيم احساس غم و اندوه بعد از واقعه ای تلخ طبیعی می باشد در صورتی که پیامد آن با گذشت زمان بهبود نیافت و بیش از یک ماه ادامه داشت به نحوی که خاطرات آن دائما در ذهن فرد مرور شود باعث ایجاد “اختلال استرس پس از حادثه” می گردد. در این صورت حتما به روانپزشک مراجعه کنید و جزئیات حادثه و احساسات خود را بیان کنید تا تشخیص و درمان استرس صورت گیرد.

بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی

🔽 برای دریافت مشاوره از دکتر سعید انصاری فرم زیر را پر کنید:

دلایل ایجاد استرس پس از سانحه چیست؟

زمانی که انسان شاهد یک سانحه ناگوار می‌شود، مغز و بدن وی به شدت تحت فشار قرار می‌گیرند. این ممکن است شامل رویدادهایی مانند حوادث رانندگی، سانحات طبیعی، تجربه‌ی جنگ، یا سایر وقایع تراژیک باشد. این سانحه‌ها می‌توانند تاثیرات مختلفی را به وجود آورده و باعث ایجاد استرس عمیق در افراد مختلف شوند. در ادامه به تعدادی از علل استرس و عواملی که منجر به استرس پس از سانحه یا ptsd می‌شوند اشاره می‌کنیم:

◀️ تجربه حوادث رانندگی

برخوردهای وحشتناک در جاده‌ها که می‌تواند عواطف ناخوشایندی ایجاد کند.

◀️ حوادث طبیعی

زلزله، سیلاب و طوفان که ممکن است باعث آسیب و تلخی‌های فراوان شود.

◀️ تجربه جنگ و نبرد

شاهدان جنگ یا افرادی که در مناطق جنگی حضور داشته‌اند ممکن است با استرس شدیدی مواجه شوند.

◀️ تجربه وقایع تراژیک

مثل حریق، انفجارات، یا دیدن و تجربه کردن واقعه‌های تراژیک مانند از دست دادن عزیزان.

◀️ فشارهای روانی و فیزیکی

مثل آسیب‌های جسمی یا روانی، فشارهای شغلی یا مشکلات خانوادگی.

◀️ احساس ترس و ناتوانی در مواجهه با موقعیت‌های مشابه

برخی افراد پس از تجربه یک سانحه، احساس ناتوانی و ترس در مواجهه با وضعیت‌های مشابه دارند که می‌تواند استرس را تشدید کند.

بیشتر بخوانید: درمان استرس در کودکان

علائم “استرس پس از حادثه” يا PTSD چیست؟

علائم این اختلال معمولا بعد از چند هفته یا چند ماه بعد از حادثه ظاهر می شود که شایع ترین آن به شرح ذیل است:

تشخیص “استرس پس از حادثه” يا PTSD چگونه است؟

تشخیص صحیح استرس پس از سانحه از طریق معیارها و تکنیک‌های ارزیابی روانشناختی صورت می‌گیرد. این امر شامل بررسی مستمری از نشانه‌ها و علایم در طول زمان است تا به صورت صحیح این وضعیت تشخیص داده شود.

در ابتدا پزشک متخصص اعصاب و روان به معاینه بیمار پرداخته و سابقه بیماری او را بررسی می کند. در صورت نیاز برای اطمینان از سلامت جسمی آزمایشات مختلفی انجام می شود. در صورتی که جواب آزمایشات منفی باشد از روش هایی نظیر مصاحبه و ابزار سنجشی برای تشخیص اختلال استفاده می شود. اختلال PTSD باید بیش از یک ماه در فرد باشد . در این روش ها علائم اختلال بررسی می شود و میزان آن در بیمار اندازه گیری می شود.

درمان استرس پس ازسانحه یا PTSD چگونه انجام می شود؟

درمان استرس پس از سانحه گاهی پیچیده است و بسته به شدت و نوع استرس و وضعیت فرد ممکن است متغیر باشد. درمان این نوع استرس شامل روش‌های مختلفی می‌شود، از جمله:

1. درمان های روان‌شناختی مانند روش‌های شناختی-رفتاری: که به فرد کمک می‌کند تا با افکار و رفتارهای منفی مرتبط با سانحه برخورد کند.
2. درمان با استفاده از روش EMDR (حرکت دیداری از چشم): که برای کمک به کاهش اثرات منفی حافظه و تجربیات ناخوشایند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
3. درمان دارویی: در برخی موارد، مصرف داروها برای کنترل علائم ناشی از استرس و اضطراب مورد توصیه قرار می‌گیرد.
4. روش‌های تخصصی درمانی و خودمراقبتی: مانند مدیتیشن، یوگا، و ورزش که به کاهش استرس کمک می‌کنند.
5. مشاوره و پشتیبانی از طریق گروه‌های حمایتی و مشاوره‌های روان‌شناختی: که فرد را در فرآیند بهبودی همراهی می‌کنند و امکان به اشتراک گذاشتن تجربیات را فراهم می‌کنند.

✔️ هر فرد می‌تواند بهترین راه درمانی برای خودش را با مشاوره پزشک یا روانشناس پیدا کند.

نتیجه‌گیری

در نتیجه، استرس پس از سانحه یک وضعیت جدی برای افراد مبتلا به این اختلال است. این وضعیت می‌تواند تأثیرات عمیقی بر روحیه، رفتار و سلامت عمومی افراد داشته باشد. شناخت و درمان مناسب این نوع استرس ضروری است تا افراد بتوانند با عواقب ناشی از سانحه‌های ناگوار کنار بیایند و زندگی بهتری را تجربه کنند. پشتیبانی روانی و اجتماعی و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌توانند در بهبود و مدیریت استرس پس از سانحه کمک کننده باشد.

سوالات متداول استرس پس از سانحه یا PTSD

درمان استرس در کودکان بسیار مهم است، زیرا استرس می‌تواند بر رشد، توسعه ذهنی و روانی آنها تاثیر گذار باشد. در دوران کودکی، داشتن احساس استرس و ناراحتی معمول است و ممکن است از رخدادها یا تغییرات روزمره زندگی، مشکلات خانوادگی و محیط مدرسه ناشی شود.

 روش‌های درمانی برای مدیریت استرس در کودکان شامل روش‌های متنوعی می‌شود. این روش‌ها شامل بازی‌های روانشناختی، مدیتیشن، تکنیک‌های تنفسی و فعالیت‌های خلاقانه با کودک می‌شود. به‌کارگیری آنها برای کودکان می‌تواند به عنوان راهی موثر برای ایجاد آرامش، کاهش استرس و تقویت مهارت‌های مدیریت استرس باشد.

با ما همراه باشید تا درباره بهترین راه‌های درمانی استرس کودکان صحبت کنیم.

درمان استرس در کودکان چه تاثیری بر آینده آنها دارد؟

درمان استرس در کودکان و تأثیر آن بر آینده آنها یکی از مسائل حیاتی در رشد و توسعه آنها است. درمان استرس، به عنوان واکنش بدن به هرگونه فشار و چالش، به طور مستقیم بر توسعه و رشد کودک تاثیر می‌گذارد.

 تجربه استرس در دوران کودکی می‌تواند به عنوان یک عامل مؤثر در تغییر الگوهای رفتاری، آسیب‌های عاطفی و مشکلات سلامت جسمی ظاهر شود. این تأثیرات ممکن است در طولانی مدت، از طریق اختلال در توسعه مغز، منجر به عواقب مختلفی برای آینده فرد شود.

اگر علل استرس در دوران کودکی درمان نشود، ممکن است بر عملکرد تحصیلی کودک نیز تاثیر بگذارد. علاوه بر این، می‌تواند در تعاملات اجتماعی اختلال ایجاد کند که منجر به مشکلات در توسعه عاطفی شود. پیامدهای این استرس بر فرد ممکن است تا دوران بزرگسالی ادامه داشته باشد و در انتخاب فرصت‌های شغلی و روابط اجتماعی تاثیر گذار باشد.

بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی

برای دریافت مشاوره از دکتر سعید انصاری فرم زیر را پر کنید:

معلمان و والدین چه نقشی می‌توانند در درمان استرس در کودکان داشته باشد؟

معلمان و والدین نقش بسیار مهمی در درمان استرس در کودکان دارند. آن‌ها می‌توانند با رویکردها و نحوه برخورد با کودک به کاهش و مدیریت استرس در کودکان کمک کنند.

معلمان، به عنوان افرادی که بطور مستقیم با کودکان در محیط آموزشی ارتباط دارند، می‌توانند با ایجاد یک محیط آموزشی آرام و بدون تنش، شناخت کامل  نیازهای روانی و عاطفی کودکان و ایجاد فضایی برای بیان احساسات و افکار کودکان، به کاهش استرس کودکان کمک کنند. همچنین می‌توانند با فراهم کردن فعالیت‌های آموزشی جذاب و متنوع، اعتماد به نفس کودکان را تقویت کنند و به آن‌ها اجازه دهند تا با استرس‌هایشان بهتر مقابله کنند.

والدین نیز نقش بسیار حیاتی در درمان استرس کودکان دارند. آن‌ها با ایجاد یک خانواده حمایت‌کننده، فراهم کردن امکانات برای بیان آزاد احساسات کودکان و ارائه حمایت و توجه به آن‌ها، می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند. برقراری ارتباط با کودکان و فراهم کردن یک محیط با احساس امنیت و پذیرش برای آن‌ها، از دیگر راهکارهای والدین برای کمک به مدیریت استرس کودکان است.

به طور کلی، هماهنگی بین والدین و معلمان نیز می‌تواند در مدیریت و درمان استرس کودکان تاثیرگذار باشد. 

بیشتر بخوانید: بهترین دکتر درمان اضطراب

راه هایی برای تسریع درمان استرس در کودکان

اگرچه درمان استرس کودکان ممکن است زمان‌بر باشد، اما با استفاده از روش‌های مناسب و تخصصی، می‌توان فرآیند بهبود را تسریع داد. در ادامه به نکاتی برای سرعت بخشیدن به درمان استرس کودکان اشاره می‌کنیم.

1. بپذیرید که نمی‌توانید از استرس جلوگیری کنید، برخی از استرس‌ها واقعاً مفید هستند و استرس می‌تواند فرصتی برای رشد باشد. اگر این طرز فکر را نداشته باشید، آموزش آن به فرزندتان تقریبا غیر ممکن خواهد بود.

2. دلیل استرس فرزندتان را درک کنید، نه اینکه آن را نادیده بگیرید. برای یک بزرگسال، مشکلات کودک ممکن است بی اهمیت به نظر برسد. اما برای کودک بزرگ به نظر می رسند و باعث استرس یا ناراحتی واقعی کودک می شوند.

3. از کودک خود بخواهید به موقعیت های استرس زای قبلی فکر کند. آنها از آن تجربیات چه آموختند؟ آنها از چه نقاط قوتی برای مدیریت این موقعیت ها استفاده کردند؟ اکنون از چه نقاط قوتی می توانند استفاده کنند؟ هنگامی که استرس به عنوان فرصتی برای رشد در نظر گرفته شود، فرزند شما رابطه سالم تری با استرس ایجاد می کند و مدیریت استرس کودک آسان تر خواهد بود.

بهترین راه های درمان استرس کودکان چیست؟

خوشبختانه، نکات و راه‌هایی وجود دارد که به کودکان و نوجوانان کمک می کند تا به موقعیت های استرس زا به طرز ماهرانه ای واکنش نشان دهند.

1. تنفس شکمی

 هنگامی که کودک احساس عصبی بودن یا استرس می کند، ممکن است تنفس و ضربان قلب او افزایش یابد و ماهیچه هایش منقبض و سفت شوند. اما زمانی که بتوانند بدن خود را از طریق ترفندهایی مانند تنفس شکمی آرام کنند، می تواند به کاهش اضطراب کمک کند.

✔ چگونه با کودکان خود تنفس شکمی را تمرین کنیم؟

 با دراز کشیدن یا نشستن روی یک صندلی روی زمین شروع کنید. یک دست را روی شکم و دست دیگر را روی سینه کودک قرار دهید. از کودکتان بخواهید از طریق بینی نفس عمیق بکشد و ریه هایش را پر از هوا کند.

 شکم آنها با نفس کشیدن منبسط می شود. دست روی سینه آنها باید ثابت بماند. از آنها بخواهید هنگام بازدم لب های خود را به “O” تبدیل کنند یا تمام هوا را بیرون می دهند. آنها باید با سفت شدن ماهیچه هایشان احساس کنند که شکمشان صاف می شود.

2. فعالیت کافی

فعالیت داشتن فقط برای سلامت جسمانی مفید نیست؛ بلکه برای سلامت روان هم خوب است! اگر کودک شما احساس بی حوصلگی، خستگی، بیش فعالی، غمگینی یا عصبانیت می کند، بیرون رفتن و فعالیت جسمانی می تواند به او کمک کند تا احساسات خود را کنترل کند..

 اگر کودک شما هر گونه مشکل پزشکی دارد، ابتدا با پزشک خود در مورد فعالیت هایی که برای او بی خطر هستند صحبت کنید. 

✔ ایده های فعالیت برای درمان استرس در کودکان

• پیاده روی خانوادگی 
• دوچرخه سواری
•  تمیز کردن اتاق
•  رقصیدن با آهنگ های مورد علاقه
•  طناب زدن

3. تصویرسازی 

در تصویرسازی، کودکان می توانند از تخیل خود برای تمرکز استفاده کنند و نحوه تفکر و احساس خود را تغییر دهند.

✔ نحوه تمرین تصویرسازی برای درمان استرس در کودکان

• همراه با کودکتان به فیلم ها یا عکس های مکان مورد علاقه‌اش نگاه کنید.
• از او بخواهید تا به یک خاطره مورد علاقه فکر کند و مکان یا خاطره ای را انتخاب کند که به او احساس شادی و امنیت بدهد.

نقش روان درمانگر در درمان استرس در کودکان چیست؟

روان درمانگران نقش بسیار مهمی در درمان استرس کودکان دارند. آنها تخصص مناسب را برای کمک به کودکان در مواجهه با استرس دارند و می‌توانند با رویکردهای متنوع و مؤثر به کاهش استرس کودکان کمک کنند.

روان درمانگر با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های مختلف مانند مشاوره، تمرینات ذهنی، روش‌های رفع استرس و ترکیبی از روش‌های روان‌شناختی، می‌تواند به کودکان کمک کند تا با استرس خود مقابله کنند و راهکارهایی برای مدیریت استرسشان یاد بگیرند.

علاوه بر این، روان درمانگران می‌توانند به والدین نیز راهنمایی کنند و آن‌ها را در ارائه حمایت به کودکانشان در مواجهه با استرس یاری کنند. ایجاد برنامه‌های مشاوره‌ای مناسب برای خانواده و ارائه راهکارهایی برای ایجاد محیط حمایتی در خانه، از دیگر نقش‌های مهم روان درمانگران است.

 چه زمانی باید به دنبال کمک حرفه ای برای درمان استرس در کودکان بود؟

هنگامی که استرس به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره، روابط یا عملکرد تحصیلی کودکان تاثیر می گذارد، باید به دنبال کمک حرفه ای برای درمان استرس در کودکان باشید. اگر علائم استرس کودک ادامه یابد، تشدید شود یا با عملکرد طبیعی او تداخل داشته باشد، جستجوی راهنمایی از یک درمانگر، مشاور یا متخصص سلامت روان بسیار مهم می شود

نتیجه‌گیری

درمان استرس در کودکان یک موضوع بسیار مهم برای والدین است تا از طریق روانشناس آن را پیگیری کنند. شناخت، درک و مدیریت عوامل استرس زا می تواند به طور قابل توجهی بر رشد ذهنی و عاطفی کودک تاثیر بگذارد. اقدامات پیشگیرانه برای تضمین آینده ای سالم تر و شادتر برای فرزندانمان ضروری است.

سوالات متداول درمان استرس در کودکان

درمان استرس از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا استرس می‌تواند تأثیرات بسیار گسترده‌ای بر روان و جسم انسان داشته باشد. استرس ممکن است باعث افزایش تنش‌های روانی، کاهش تمرکز و توجه، افزایش فشار خون، شرایط مضطرب‌ کننده، افسردگی و حتی اختلالات خواب شود.

این وضعیت‌ها می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامتی جسمی و روانی شخص تأثیر بگذارند و بر کیفیت زندگی او تأثیر بسزایی داشته باشند. توجه به این نکته بسیار مهم است که اگر متوجه شدید استرس زندگی روزمره شما را مختل کرده است، سریعا برای درمان آن به روانپزشک و مشاور مراجعه کنید. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا به بررسی بهترین و موثرترین راهکارهای درمان استرس بپردازیم.

آیا روش‌ های درمان استرس در همه افراد یکسان است؟

روش‌های درمان استرس نیاز به شخصی‌سازی دارند. هر فرد دارای ویژگی‌ها و شرایط زندگی متفاوتی است؛ بنابراین، روش‌های درمانی نباید به صورت یکسان برای همه در نظر گرفته شوند. افراد با توجه به نیازها، ویژگی‌ها و شرایط فردی خود ممکن است به روش‌های مختلفی نیاز داشته باشند تا بتوانند استرس خود را کاهش دهند یا مدیریت کنند. به همین دلیل است که شخصی‌سازی درمان استرس می‌تواند به افراد کمک کند تا راه‌حل‌های مناسبی را برای مدیریت استرس خود پیدا کنند و بهبودی مناسبی را تجربه کنند.

بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی

نقش روانپزشک در درمان استرس

هدف از کنترل علائم و علل استرس و یا رفتن به روانپزشک، این است که شما راه های حدف و كنترل استرس زندگی تان را یاد بگیرید. یکی از ساده ترین راه ها در کاهش استرس، “نه” گفتن است.

افرادی که استرس دارند به نحويى که استرس بر کیفیت زندگی و روابط شان تاثیر می گذارد، بهتر است به مشاور و یا روان پزشک مراجه کنند. تحریک پذیری، عادات عصبی، عدم تمرکز و یا حتی پشت درد و گردن درد، از جمله علائم استرس هستند. اگر قادر به انجام برخی از وظایف و مسئولیت ها نیستید، بهتر است آن را به دیگران محول کنید، تا از فشار و استرس تان کاسته شود. بياد داشته باشيد شما تنها کسی هستید که می توانید از احساسات و سلامت ذهن خود محافظت کنید.

در آزمون زیر می توانید متوجه بشوید که آیا استرس دارید و نیازمند مراجعه به روانپزشک هستید یا خیر:

بیشتر بخوانید: درمان اضطراب

مراحل درمان استرس چیست؟

توجه به مراحل درمان استرس باعث پیشرفت و بهبودی فرد در مدیریت استرس می‌شود. شناخت و تشخیص دقیق میزان استرس، تعیین روش‌های مناسب برای مدیریت آن و پیگیری مداوم اثربخشی درمان، از جمله مراحل اساسی در درمان استرس هستند.

پایبندی در این مراحل می‌تواند به فرد کمک کند تا استرس خود را کاهش داده و به سلامت روانی و جسمی بهتری دست یابد. در ادامه به سه مرحله مهم در پرئسه درمان استرس می‌پردازیم.

مرحله اول: انتخاب بهترین دکتر برای درمان استرس

قدم اول در درمان استرس، یافتن روانپزشکی با تجربه می باشد که شما را در این مسیر یاری کند. بهترین دکتر برای درمان استرس، پزشکی است که برای شما وقت کافی می گذارد و به صحبت های شما به طور کامل گوش می دهد تا بهترین راهکار درمانی را به شما ارائه دهد.

مرحله دوم: بررسی عوامل موثر در ایجاد استرس

در این مرحله، پزشک موقعیت ها، شرایط و افرادی که باعث افزایش استرس در شما می شوند و همچنین علائم ایجاد شده در بیمار را مورد ارزیابی قرار می دهد. مثلا اگر بیمار از صحبت کردن در جمع دچار استرس می شود، درمان از این آیتم آغاز می شود.

مرحله سوم: انتخاب روش درمانی مناسب توسط پزشک

در مرحله آخر، با توجه به میزان استرس و عوامل موثر در استرس بیمار، برنامه درمانی توسط پزشک مشخص می شود. درمان استرس ممکن است توسط تغییر سبک زندگی، دارودرمانی، روان درمانی، رفتار درمانی شناختی (CBT)، تمرینات تنفسی و مدیتیشن و … انجام شود.

همانطور كه ميدانيد استرس بخش جدا نشدنی زندگی ما است و می تواند در هر سن و جنسی اتفاق بیفتد، تبدیل به استرس های مزمن شود و بر سلامت جسمانی و روانی مان تاثیر بگذارد. بسیاری از عوامل ایجاد کننده استرس، در صورتی که شدید باشند می توانند منجر به بروز استرس مزمن شوند.

برای دریافت مشاوره از دکتر سعید انصاری فرم زیر را پر کنید:

بیشتر بخوانید: مهارت تاب آوری و تحمل سختی

آیا تنظیم ساعت بدن به کاهش یا درمان استرس کمکی می‌کند؟

افرادی که از استرس رنج می برند، در واقع ساعت بدنشان نیز دچار اختلال شده است. تنظیم ساعت بدن برای داشتن احساس راحت و خوب، خواب آرام و حتی سرحال پاشدن از خواب ضروری است. برای تنظیم ساعت بدن، اولین کاری که باید کرد این است که زمان مشخصی برای خوابیدن و بیدار شدن خود تعیین کنید. 2 تا 3 هفته طول می‌کشد تا ساعت بدن شما خود را با آن تنظیم کند.

برنامه زمانبندی خود را دقیقاً رعایت کنید. تا وقتی ساعت بدن شما دوباره به کار نیافتد، مشکل خواب شما حل نخواهد شد. اگر 45 دقیقه پس از آن که به بستر رفتید هنوز خوابتان نبرده بود، بلند شوید و کتاب بخوانید یا کارهای خانه را انجام دهید. دیر یا زود خوابتان خواهد گرفت.  سعی کنید هر شب در ساعت تعیین شده به رختخواب بروید. با کاهش سطح استرس، ساعت بدن شما کارش را آغاز خواهد کرد و به تدریج خود را با زمانبندی خواب شما تطبیق می کند.

نکات مهم در درمان استرس

در مورد درمان استرس تحقیقات گسترده ای انجام گرفته که در زیر به چند مورد از نکاتی که در درمان استرس مفید هستند اشاره می کنیم:

✔ شناسایی علت دقیق ایجاد استرس 

حالات و روحیات خود را در طول روز بررسی کرده هر زمان که احساس استرس کردید، دلیل ایجاد آن و افکار و حالات روحیتان را بنویسید. تمامی تعهدات، اولویت ها و وظایف خود را بر روی کاغذ آورده و در صورتی که هر یک از آنها ضروری نیستند حذفشان کنید.

✔ به روابطتان اهمیت دهید 

با اینکه دیده شده در برخی روابط مانند روابط بین زوجین، وقوع یک دعوا می تواند سطح استرس را بالا ببرد ولی در بسیاری مواقع تنش زا، صحبت با اعضای خانواده و دوستان نزدیک و همسر می تواند از بار استرسی وارده به میزان زیادی بکاهد.

✔ در زمان عصبانیت راه بروید 

هر زمان که عصبانی شدید تا شماره 10 بشمارید و یا راه بروید و سپس دوباره به موضوع مورد نظر بپردازید. ورزش کردن موجب تولید هورمون آندورفین در بدن می شود که به بهبود حالات روانى منجر می شود. سعی کنید راه رفتن را در برنامه روزانه تان قرار دهید تا از تاثیرات شگفت آن در بهبود حالات روحی خود بهره مند شوید.

✔ به ذهنتان استراحت دهید 

گاهی نیاز است تا مغز هیچ گونه فعالیتی نداشته باشد و استراحت کند تا آرامش از دست رفته را باز یابد. سعی کنید حداقل 7 تا 8 ساعت در شب بخوابید. از مصرف کافئین بپرهیزید، تلویزیون و گوشی همراه و لپ تاب تان را کنار گذاشته و در زمان مشخصی هر شب به خواب بروید. از ورزش هایی مانند یوگا بهره مند شوید تا سطح استرس تان کاهش یابد.

✔ گرفتن مشاوره: در صورت انجام تمامی موارد فوق و تجربه دوباره ی استرس های مزمن و گاه و بیگاه که قادر به کنترل شان نمی باشید، می توانید از مشاوره های یک روانپزشک یا روان درمانگر بهره مند شوید.

کلام اخر

درمان استرس، به عنوان موضوعی که می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی برای شما شده و در زندگی روزمره و کار شما اختلال ایجاد کند. در صورت مشاهده علائم استرس و قرارگیری در شرایط استرس زا، این موضوع را جدی گرفته و حتما به روانپزشک برای درمان آن مراجعه نمایید تا از بروز عوارض جبران ناپذیر در جسم روان خود پیشگیری نمایید.

علل استرس از مسائل مربوط به کار گرفته تا نگرانی های مالی و نگرانی های سلامتی بسیار زیاد هستند. استرس بخشی اجتناب ناپذیر از زندگی است و می تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت جسمی و روانی ما داشته باشد. برای برخی افراد، علت استرس می‌تواند ناشی از یک اتفاق، مانند مرگ در خانواده یا از دست دادن شغل باشد.

مهم است که علل استرس را بشناسیم و برای مدیریت آن گام برداریم، زیرا می تواند تأثیر جدی بر سلامت کلی ما داشته باشد. در ادامه دلایلی که باعث ایجاد استرس می‌شود را برایتان آورده‌ایم.

چرا باید علل استرس را بشناسیم؟

” استرس″ ! واژه ای که این روزها زیاد شنیده می شود. بعید می دانم شما آن را تجربه نکرده باشید! احتمالا بارها آن را با تمام وجود حس کرده اید. وقتی سخن از استرس یا فشار روانی به میان می آید در واقع منظور نحوه واکنش فرد به موقعیت های دشوار  و چالش بر انگیز است. وقتی با موقعیت های استرس زا یا ناشناخته رو به رو می شویم مغز به جسم فرمان آماده باش می دهد و بدن از طریق تغییراتی به این دستور واکنش نشان می دهد، تنش عضلانی، تپش قلب، تعریق، افزایش سرعت تنفس و . . .

باید بدانیم تنها موانع و چالش ها نیستند که استرس زا می باشند، بلکه بسیاری از تغییرات مثبت و منفی که در زندگی مان رخ می دهد،مانند: ازدواج، مهاجرت، تغییر شغل و … می توانند استرس تولید کنند. مانند:

برای تعدادی از افراد، استرس می تواند ناشی از ترکیبی از رویدادها باشد، مانند یک رابطه دشوار مداوم یا یک بیماری طولانی مدت. استرس همچنین می تواند ناشی از عوامل خارجی باشد، مانند محیط پر سر و صدا یا برنامه کاری آشفته. علاوه بر این، استرس می تواند ناشی از عوامل درونی مانند احساس غرق شدن یا اضطراب باشد.

استرس یک مشکل رایج است که افراد را در هر سن و زمینه ای تحت تاثیر قرار می دهد. این امر می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله کار، روابط، مسائل مالی، مشکلات سلامتی و حتی محیط باشد. شایع ترین علل استرس، مسائل مربوط به کار، مانند ساعات طولانی، حجم کاری سنگین و ضرب الاجل های فشرده است. مهم است که علائم استرس را بشناسید و از طریق مشاوره آنلاین روانشناسی و یا حضوری برای کاهش آن اقداماتی انجام دهید.

این می تواند شامل خواب کافی، خوردن یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و وقت گذاشتن برای استراحت و آرامش باشد. همچنین در صورت غیرقابل کنترل شدن استرس، مهم است که با یک پزشک یا متخصص سلامت روان صحبت کنید.

✔بیشتر بخوانید: راه کار هایی برای درمان استرس

علل استرس چیست؟

علل رایج استرس عبارتند از مشکلات روابط، نگرانی های مالی، مسائل بهداشتی و حتی محیطی. به عنوان مثال، زندگی در یک منطقه پر سر و صدا یا آلوده می تواند باعث استرس شود. استرس همچنین می‌تواند ناشی از انتخاب‌های سبک زندگی باشد، مانند نخوابیدن کافی، عدم تغذیه سالم یا ورزش نکردن منظم. استرس گاهی ناشی از حوادث آسیب زا است، مانند مرگ یکی از عزیزان، طلاق، یا یک بلای طبیعی.

اساسا عوامل ایجاد کننده و علل استرس به دو گروه:عوامل استرس زای درونی و عوامل استرس زای بیرونی تقسیم می شوند.

علل استرس زای بیرونی

کلیه تغییرات مثبت و منفی که در زندگی اتفاق می افتند استرس زا هستند و عوامل استرس زای بیرونی نامیده می شود. حتما از خود سوال میکنید اتفاقات مثبت زندگی مثل ازدواج، مسافرت، بچه دار شدن و … چرا باید استرس زا باشند؟! این اتفاقات به این دلیل استرس زا هستند که مستلزم سازگار شدن ما با شرایط جدید است و چنین امری انرژی زیادی از ما می گیرد.

علل استرس زای درونی

گاهی اوقات استرس از طرز تفکر و ویژگی های شخصیتی انسان ناشی میشود. مانند کمالگرایی، حس رقابت جویی، سبک زندگی ناسالم، تعارضات درونی. این موارد را عوامل استرس زای درونی می نامند.

همانطور که میدانیم درگیر بودن با تعارضات درونی، استرس ایجاد می کند. تعارض ها ممکن است ناشی از خواسته های مثبت باشند، مانند اینکه فرد بین رفتن دانشگاه و ازدواج مردد شود و نتواند درست تصمیم گیرد و یکی را انتخاب کند. تعارض های درونی ممکن است بین یک خواسته مثبت و یک خواسته منفی باشد، به طوریکه به دست آوردن یکی به معنی از دست دادن دیگری باشد.

نمونه ای از آن عبارت است از: تمایل به خوردن شیرینی و ترس از چاق شدن. یعنی فرد از سویی کشش بالایی به خوردن شیرینی دارد و از طرفی دیگر میداند که خوردن آن به معنای افزایش وزن و چاقی است لذا دچار استرس می شود. تعارض بین خواسته های جنسی با ضوابطی که در شرع و اخلاق و جامعه حاکم است، مثالی دیگر از تنش های درونی است.

بیشتر بخوانید: بهترین دکتر درمان اضطراب در تهران

آیا قرار گرفتن در معرض فشارهای روحی و روانی می‌تواند از علل استرس باشد؟

قرار گرفتن در معرض فشارهای روانی می تواند باعث استرس شود. استرس پاسخی طبیعی به یک تهدید یا چالش درک شده است و می تواند برای سلامت جسمی و روانی ما مفید و مضر باشد. وقتی در معرض فشارهای روانی مانند حجم کاری شدید، روابط دشوار یا نگرانی های مالی قرار می گیریم، بدن ما با ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول و آدرنالین پاسخ می دهد.

این هورمون‌ها می‌توانند به ما کمک کنند تا هوشیار و متمرکز بمانیم، اما اگر استرس بیش از حد شود، می‌تواند بر سلامتی ما تأثیر منفی بگذارد. استرس مزمن می تواند منجر به انواع مشکلات جسمی و روانی مانند افسردگی، اضطراب، بی خوابی و حتی بیماری قلبی شود.

مهم است که علائم استرس را بشناسید و برای کاهش آن اقداماتی انجام دهید. این می تواند شامل صحبت با یک درمانگر، درگیر شدن در تکنیک های آرام سازی، یا ایجاد تغییرات در سبک زندگی مانند ورزش منظم و خوردن یک رژیم غذایی سالم باشد. انجام این مراحل می تواند به کاهش اثرات فشارهای روانی و ارتقای رفاه کلی کمک کند.

بیشتر بخوانید: درمان اضطراب

آیا نداشتن کنترل زیاد یا عدم کنترل بر نتیجه یک رخداد از علل استرس است؟

زمانی که احساس می کنیم کنترل زیادی روی نتیجه یک رویداد نداریم، می تواند فوق العاده استرس زا باشد. این به این دلیل است که وقتی احساس می کنیم کنترلی نداریم، نمی توانیم برای بهبود وضعیت اقدامی انجام دهیم. این عدم کنترل می تواند به احساس درماندگی و احساس غرق شدن منجر شود. این امر می تواند به ویژه زمانی صادق باشد که رویداد چیزی خارج از کنترل ما باشد، مانند یک بلای طبیعی یا یک مشکل بهداشتی.

همچنین زمانی که در موقعیتی هستیم که کنترل محدودی داریم، مانند یک مصاحبه شغلی یا یک مکالمه دشوار، می تواند درست باشد. در این شرایط، دانستن اینکه برای رسیدن به نتیجه مطلوب چه کاری باید انجام دهید یا چگونه اقدام کنید، می تواند دشوار باشد.

کنترل استرس ناشی از عدم کنترل ممکن است دشوار باشد. می تواند منجر به احساس اضطراب، افسردگی و حتی علائم فیزیکی مانند سردرد و معده درد شود. همچنین می تواند منجر به مشکل در خواب، مشکل در تمرکز و مشکل در تصمیم گیری شود. مهم است به یاد داشته باشید که می توان استرس ناشی از عدم کنترل را مدیریت کرد.

نتیجه‌گیری

مهم است که برای شناخت علل استرس و تصدیق احساسات استرس و یافتن راه هایی برای کنار آمدن با آنها زمان بگذارید. این امر می تواند شامل صحبت با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده، شرکت در فعالیت بدنی، یا تمرین تکنیک های آرامش بخش مانند تنفس عمیق یا تمرکز حواس باشد. صرف زمان برای شناخت و مدیریت استرس ناشی از عدم کنترل می تواند به کاهش تأثیر آن کمک کند و مقابله با آن را آسان تر کند.

آگاهی از عامل استرس زا برای کنترل استرس و تنش بسیار با اهمیت است و در واقع بدون شناختن علل اصلی استرس امکان درمان آن وجود ندارد.

کورتیزول، هورمون استروئیدی است که نقش اصلی در پاسخ به استرس را ایفا می کند و به دلیل نقشی که دارد، هورمون استرس نیز نامیده می شود و بر بسیاری از فرآیندهای بدن تاثیر می گذارد. این هورمون توسط غدد آدرنال (فوق کلیه) ترشح می شود و به تنظیم عملکردهای زیر کمک می کند:
– فشار خون
– متابولیسم گلوکز
– عملکرد ایمنی
– واکنش های التهابی
– آزاد شدن انسولین

کورتیزول چیست؟

غدد آدرنال در پاسخ به استرس و یا ترس و به عنوان بخشی از واکنش بدن، کورتیزول آزاد می کنند. در مواجه با برخی انواع ترس در محیط، یک سری واکنش های لحظه ای و آنی در بدن اتفاق می افتد که آماده قرارگیری در موقعیت و یا کنار آمدن با شرایط را خواهید شد.
ساختار مغز که با عنوان آمیگدالا شناخته می شود، هیپوتالاموس را هوشیار کرده و سیگنال هایی از قبیل آزاد شدن هورمون هایی مانند آدرنالین و کورتیزول ایجاد خواهد شد.
کورتیزول، برای عملکردهای طبیعی بدن بسیار مهم است، اما تولید بیش از حد این هورمون می تواند برای سلامتی مضر باشد.

علائم و نشانه های بالا بودن کورتیزول

زمانی که سطح کورتیزول بیش از حد بالا می رود، ممکن است با علائم ناخواسته ای روبرو شوید. بالا بودن سطح این هورمون برای مدت زمان طولانی (در افراد با استرس های مزمن) می تواند اثرات منفی را به همراه داشته باشد، از جمله:
– بر هم خوردن تعادل قند خون مانند هایپرگلایسمی
– کاهش چگالی استخوان
– کاهش بافت عضلانی
– افزایش فشار خون
– اختلالات شناختی
– افزایش چربی های شکمی
– کاهش ایمنی بدن و واکنش های التهابی در بدن، کاهش روند ترمیم زخم و دیگر مشکلات سلامتی
– سرکوب عملکرد تیروئید
این اثرات منفی اغلب می توانند پیامدهای دیگری را نیز به همراه داشته باشند. به عنوان مثال، افزایش چربی های شکمی مشکلات بیشتری را نسبت به تجمع چربی در دیگر نواحی بدن ایجاد خواهدکرد. برخی مشکلات سلامتی مرتبط با افزایش چربی شکمی شامل حملات قلبی، سکته، سندرم های متابولیکی، بالا رفتن سطح کلسترول بد (LDL) و پایین آمدن سطح کلسترول خوب (HDL) می باشد.
افزایش سطح کورتیزل هم چنین می تواند منجر به بروز سندرم کوشینگ شود. علت می تواند شامل تومورهای آدرنال و یا مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید باشد. از جمله علائم این سندرم می توان به بالا رفتن سطح قند خون، افزایش تشنگی و تکرر ادرار، پوکی استخوان، افسردگی و عفونت های مکرر اشاره کرد.

تاثیر کورتیزول

سطح کورتیزول به طور طبیعی در نوسان است و در طول روز تغییر می کند. به عنوان مثال، سطح کورتیزول صبح ها در بیشترین مقدار است و شب ها به کمترین مقدار خود می رسد. این سیکل روزانه تکرار می شود.
سطح کورتیزول بر اساس آن چه که فرد تجربه می کند، دستخوش تغییر می شود. به عنان مثال، گرچه استرس تنها دلیل آزاد شدن کورتیزول در بستر خون نیست، با عنوان هورمون استرس نیز شناخته می شود چرا که هنگام واکنش های بدن بیشتر ترشح می شود و مسئول بسیاری از تغییرات مرتبط با استرس در بدن می باشد. در برخی افراد، شاهد بالا رفتن بیشتر سطح کورتیزول هنگام مواجه با استرس هستیم. امکان پایین آوردن سطح کورتیزول در پاسخ به عوامل استرس زا وجود دارد. تکنیک های کنترل استرس، یکی از راه های کنترل استرس و هم چنین پایین آوردن سطح کورتیزول در بدن می باشد.

نکاتی در خصوص کنترل کورتیزول

به منظور حفظ سطح کورتیزول در حالت طبیعی و تحت کنترل، واکنش های آرامشی بیشتری باید بعد از مواجه با ترس و یا استرس فعال شود. شما می تواند با استفاده از تکنیک های مختلف کنترل استرس به آرامش بیشتری خود کمک کنید، هم چنین می توانید تغییراتی را در سبک زندگی تان ایجاد کنید تا بدن تان واکنش کمتری نسبت به استرس نشان دهد.
رعایت موارد زیر نیز می تواند کمک کننده باشد:
– تمرینات تنفس
– ورزش کردن
– تصویرسازی هدایت شده
– مطالعه مجله
– گوش دادن به موسیقی
– مدیتیشن
– هیپنوتیزم
– رابطه جنسی
– یوگا
افرادی که بیشتر در برابر استرس حساس هستند، مهم است که تکنیک های کنترل استرس را یاد بگیرند و سبک زندگی کم استرسی داشته باشند. این یکی از موثرترین راه ها در کنترل سطح کورتیزول و داشتن سبک زندگی سالم می باشد.

چالش ها

متاسفانه، گاهی کنترل سطح کورتیزول امکان پذیر نیست. برخی دیگر مشکلات احتمالی عبارتند از:
– ترشح کورتیزول در هر فردی متفاوت است. افراد به صورت بیولوژیکی واکنش های مختلفی را به استرس نشان می دهند. ممکن است فردی در مواجه با استرس، کورتیزول بیشتری ترشح کند و این حالت می تواند در طول زندگی تغییر کند.
– مطالعات نشان می دهند، افرادی که در واکنش به استرس، کورتیزول بیشتری ترشح می کنند، تمایل بیشتری به غذا خوردن و غذاهایی که سرشار از کربوهیدرات هستند، دارند.
– سطح کورتیزول در افراد مبتلا به افسردگی، می تواند بالاتر باشد. تکنیک های کنترل استرس به پایین آمدن سطح کورتیزول و هم چنین کنترل علائم افسردگی کمک می کنند.
با این که کورتیزول بخش مهم و مفیدی از واکنش بدن نسبت به استرس است، اما مهم است که واکنش های آرامش در بدن فعال شود تا عملکردهای بدن به حالت طبیعی و اولیه برگردد. متاسفانه، به دلیل سبک زندگی که داریم، واکنش های استرس بیشتری در بدن ایجاد می شود و بدن نمی تواند به وضعیت طبیعی خود برگردد و نتیجه آن بروز استرس مزمن خواهد بود.
اگر درگیر کنترل استرس هستید و یا با علائمی از بالا رفتن سطح کورتیزول روبرو می شوید، حتما با پزشک مشورت کنید.

Source: https://www.verywellmind.com/cortisol-and-stress-how-to-stay-healthy-3145080