Trichotillomania که به آن اختلال وسواس مو کندن نیز گفته می‌شود، یک اختلال روانی است که شامل نیاز‌های مکرر و غیرقابل مقاومت برای بیرون کشیدن مو از پوست سر، ابرو یا سایر نواحی بدن است. با وجود تلاش برای متوقف کردن کشیدن مو از پوست سر غالباً لکه‌های پوستی لکه دار ایجاد می‌کند که باعث پریشانی قابل توجهی می‌شود و می‌تواند در رفتارهای اجتماعی یا کاری فرد اختلال ایجاد کند. با ما همراه باشید تا به بررسی وسواس مو کندن، علائم و درمان ان بپردازیم.

اختلال وسواس مو کندن چیست؟

اختلال وسواس مو کندن، زمانی است که فرد نمی‌تواند در مقابل میل به کندن مو‌های خود مقاومت کند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است تمایل شدیدی به کندن مو‌های سرشان یا جا‌های دیگر مانند ابرو‌ها یا مژه‌هایشان داشته باشند. این اختلال معمولاً بین سنین ۱۰ تا ۱۳ سالگی شروع می‌شود.

برای برخی افراد اختلال وسواس مو کندن ممکن است خفیف و به طور کلی قابل کنترل باشد. برای دیگران فشار اجباری برای کشیدن مو بسیار زیاد است. برخی از گزینه‌های درمانی به بسیاری از افراد کمک کرده است که کشیدن مو‌های خود را کاهش دهند یا کاملاً متوقف كند.

بیشتر بخوانید: اختلال وسواس فکری و عملی

علائم و نشانه های اختلال وسواس مو کندن 

افراد مبتلا به وسواس مو کندن میل شدیدی برای کندن موهای خود دارند و تا زمانی که این کار را انجام ندهند، تنش شدیدی را تجربه می کنند. این افراد پس از کندن موهای خود، احساس آرامش می‌کنند. نشانه های وسواس مو کندن اغلب شامل موارد زیر است:

• احساس افزایش تنش قبل از کشیدن، یا هنگامی که سعی در مقاومت در برابر کشیدن دارید.
• حس لذت یا تسکین پس از کشیدن موها
• ریزش موی قابل توجه مانند موهای کوتاه شده یا نازک شدن یا طاس شدن قسمت های پوست سر یا سایر نواحی بدن شما از جمله مژه و ابرو های کم پشت و یا از بین رفته
• جویدن یا خوردن موهای کشیده شده
• بازی کردن با موهای کشیده شده یا مالیدن آن روی لب یا صورت خود
• بارها سعی شده جلوی کشیدن موهای خود را بگیرید یا سعی کرده اید این کار را کمتر انجام دهید
• داشتن مشکلات قابل توجهی در محل کار، مدرسه یا موقعیت های اجتماعی مربوط به کندن موها

بیشتر بخوانید: درمان وسواس تمییزی

رفتار افراد مبتلا به اختلال وسواس مو کندن چگونه است؟

رفتار افراد مبتلا به اختلال وسواس مو کندن معمولا شامل موارد زیر است:

1. متمرکز شدن

بعضی از افراد موهای خود را به طور عمدی برای تسکین تنش یا پریشانی می کشند. به عنوان مثال، موهای خود را بیرون می‌کشند تا از تمایل زیاد برای کشیدن موها رهایی یابند.

2. خودکار

• برخی از افراد موهای خود را بدون آن که متوجه شوند، می‌کشند. مانند زمانی که کتاب می خوانند یا تلویزیون می‌بينند.
• بسته به وضعیت و خلق و خو ممکن است همین فرد کشیدن مو را به صورت خودکار انجام دهد.

3. احساسات منفی

برای بسیاری از مبتلایان به وسواس مو کندن، کشیدن مو راهی برای مقابله با احساسات منفی یا ناراحت کننده مانند استرس، اضطراب، تنش، کسالت، تنهایی، خستگی یا سرخوردگی است.

4. احساسات مثبت

بیرون کشیدن مو اغلب اوقات احساس رضایت بخشی را برای افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا ایجاد می‌کند. در نتیجه، آنها برای حفظ این احساسات مثبت به کشیدن موهای خود ادامه می دهند.

عوامل خطرساز اختلال وسواس مو کندن

 این عوامل خطر ابتلا به تریکوتیلومانیا را افزایش می دهند:

◀ ژنتیک ممکن است در ایجاد اختلال وسواس مو کندن نقش داشته باشد. اگر یکی از بستگان نزدیکتان مبتلا به تریکوتیلومانیا باشد، ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر باشد.

◀ برخی از افراد ممکن است شرایط مو یا پوستی داشته باشند که باعث ایجاد ناراحتی در آنها شود. این امر ممکن است توجه آنها را به سمت کشیدن موی سرشان متمرکز کند.

◀ تریکوتیلومانیا معمولاً درست قبل یا در اوایل نوجوانی و اغلب در سنین 10 تا 13 سالگی ایجاد می‌شود.

◀ سایر شرایط سلامت روان شرایط دیگری مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) ممکن است همراه با وسواس مو کندن رخ دهد.

◀ موقعیت ها یا رویدادهای استرس زای شدید ممکن است در برخی افراد باعث ایجاد تریکوتیلومانیا شود. بی حوصلگی و انزوا اغلب احتمال کشیدن مو را افزایش می‌دهد.

درمان اختلال وسواس مو کندن چیست؟

درمان وسواس مو کندن معمولاً با استفاده از یک نوع روش CBT به نام آموزش معکوس عادت درمان می‌شود. این روش به شما کمک می‌کند تا عادت بد را با چیزی که مضر نیست جایگزین کنید. درمان وسواس مو کندن معمولاً شامل موارد زیر است:  

• نوشتن تعداد دفعات کشیدن موهای خود و بررسی محرک های کشیدن مو
•  جایگزین کردن کشیدن مو با عمل دیگری مانند فشار دادن یک توپ  
•  حمایت عاطفی و تشویق 
•  داروهای ضد افسردگی معمولا برای درمان وسواس مو کندن تجویز نمی‌شوند.

عوارض اختلال وسواس مو کندن چیست؟

 اگرچه ممکن است جدی به نظر نرسد، اما تریکوتیلومانیا می تواند اثرات مضری بر زندگی شما داشته باشد. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

✔ ممکن است به دلیل شرایط و ریزش مو احساس ناامیدی، شرم و خجالت کنید. ممکن است احساس کنید که کنترلی روی کندن موهایتان ندارید و عزت نفس پایین، افسردگی، اضطراب و مشکلات ناشی از الکل یا مواد مخدر را تجربه کنید. مشکلات در زندگی اجتماعی و کاری ریزش مو ممکن است باعث شود که از فعالیت های اجتماعی و فرصت های تحصیلی و شغلی دوری کنید.

✔ ممکن است برای پنهان کردن شرایط خود از صمیمیت اجتناب کنید. کندن مداوم مو می تواند باعث ایجاد زخم، عفونت و آسیب های دیگر به پوست سر شود. این امر می تواند به طور دائمی رشد مو را تحت تاثیر قرار دهد.

نتیجه‌گیری

اختلال وسواس مو کندن یک اختلال رفتاری است که با کندن مداوم و آزاردهنده مو همراه است. این اختلال در افراد مختلف با شدت و نوع متفاوتی بروز می‌کند. اگر نمی توانید جلوی وسواس مو کندن خود را بگیرید یا از ظاهر خود در اثر کشیدن مو احساس خجالت یا شرمساری می کنید، با روانپزشک صحبت کنید. Trichotillomania فقط یک عادت بد نیست بلکه یک اختلال سلامت روان است و بعید نیست که بدون درمان بدتر شود.

درمان وسواس تمیزی شامل چند روش متفاوت است که معمولاً شامل روش‌های روان‌درمانی و در صورت لزوم، مصرف دارو است. در هر صورت، مهم است که درمان وسواس تمیزی توسط متخصصین روانشناس تعیین و نظارت شود تا بهبودی مطلوب را برای فرد به ارمغان آورد. در ادامه این مطلب سعی داریم تمامی نکات را در اختیار شما قرار دهیم. با همراه باشید تا از کامل ترین اطلاعات بهره مند شوید.

راه های درمان وسواس تمیزی چیست؟

وسواس تمیزی با توجه به شرایط هر فرد، درمان های متفاوتی دارد. در ادامه، چندین روش درمانی معمولاً مورد استفاده در درمان وسواس تمیزی را بررسی خواهیم کرد:

◀ روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT)

CBT یکی از روش‌های اصلی در درمان وسواس تمیزی است. در این روش، فرد با کمک روانشناس خود، به شناسایی الگوهای منفی افکار و باورهای نادرست خود می‌پردازد و راهکارهای موثر برای تغییر آنها را فرا می‌گیرد. این روش شامل تمریناتی مانند تشخیص و تغییر افکار نادرست، آموزش مهارت‌های مقابله با استرس و اضطراب می‌شود.

◀ روش (ERP)

این روش در درمان وسواس تمیزی بسیار مؤثر است. در این روش، فرد به طور تدریجی و با آرامش با مواردی که او را ترسانده و موجب بروز این اختلال شده است، روبرو می‌شود. 

◀ داروها

در موارد شدید وسواس تمیزی، پزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی را تجویز کند. این داروها می‌توانند به کنترل علائم وسواس کمک کنند. توجه داشته باشید این امر فقط با دستور پزشک انجام می شود. 

✔ علاوه بر این روش‌ها، مدیریت استرس نیز می‌توانند در بهبود و کاهش علائم وسواس تمیزی مؤثر باشند. 

بیشتر بخوانید: اختلال وسواس فکری و عملی

چگونه می‌توان در طول درمان وسواس تمیزی از بازگشت علائم پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از بازگشت علائم وسواس تمیزی در طول درمان، موارد زیر می‌توانند مفید باشند:

1. آموزش مداوم مهارت‌های مواجهه و جلوگیری از پاسخ

• بیمار باید طی درمان وسواس تمییزی یاد بگیرد چگونه بدون انجام رفتارهای وسواسی با افکار و نگرانی‌های خود مواجه شود.
• مرور مستمر این تکنیک‌ها کمک می‌کند تا بیمار در زمان بازگشت علائم، آنها را به موقع به کار ببرد.

2. ایجاد محرک‌های مصنوعی و تمرینات پیشرونده

• طی درمان، محرک‌هایی ایجاد می‌شود که باعث تحریک وسواس می‌شوند.
• بیمار باید در مواجهه با این محرک‌ها، بتواند مهارت‌های مقابله‌ای را به کار گیرد.
• این تمرینات پیشرونده به مرور دشوارتر می‌شوند تا بیمار آماده مواجهه با شرایط واقعی زندگی شود.

3. آماده بودن برای بازگشت علائم

• بیمار باید آموزش ببیند که بازگشت علائم امری طبیعی و قابل مدیریت است.
• برنامه‌ریزی برای مقابله با بازگشت علائم و حفظ روند بهبودی باید از ابتدا مد نظر قرار گیرد.

4. تداوم پیگیری‌های درمانی

• جلسات پیگیری در طول زمان برای تقویت مهارت‌ها و پیشگیری از بازگشت علائم ضروری است.
• این جلسات به تدریج کاهش می‌یابند اما بیمار باید در دسترس درمانگر باقی بماند.

بیشتر بخوانید: وسواس جبری

چالش‌های درمان وسواس تمیزی در مقایسه با سایر انواع وسواس چیست؟

درمان وسواس تمیزی در مقایسه با سایر انواع وسواس، با چالش‌های خاصی همراه است. این چالش‌ها عبارتند از: مقاومت بیشتر بیماران در برابر درمان به دلیل نگرانی‌های بهداشتی، نیاز به مداخلات فیزیکی بیشتر برای رفتارهای نظافتی مرتبط با وسواس، دشواری در انجام مواجهه‌درمانی با محرک‌های آلودگی، نقش باورهای فرهنگی و مذهبی در مورد پاکیزگی که ممکن است با رویکردهای درمانی در تضاد باشد و همچنین دشواری در ارزیابی پیشرفت درمان به دلیل نبود معیارهای عینی. این ویژگی‌های خاص وسواس تمیزی نیازمند رویکردهای درمانی منعطف‌تر و مداخلات فردی‌تر است.

اهمیت درمان وسواس تمییزی چیست؟

درمان وسواس تمییزی اهمیت دارد زیرا:

1. این اختلال میتواند بر زندگی فرد تأثیر بسزایی بگذارد و منجر به اضطراب، افسردگی و مشکلات عملکردی شود. درمان میتواند به بهبود این علائم و افزایش کیفیت زندگی فرد کمک کند.
2. وسواس تمییزی اغلب با تکرار رفتارهای منجر به نظافت و آلودگی زدایی همراه است که میتواند وقت زیادی از فرد را بگیرد و مانع از انجام فعالیتهای روزمره و اجتماعی شود. درمان این اختلال میتواند این رفتارها را کاهش دهد.
3. بدون درمان، وسواس تمییزی میتواند پیشرفت کند و در نهایت منجر به اختلال در عملکرد شغلی، تحصیلی و روابط فرد شود. بنابراین درمان به پیشگیری از این پیامدهای منفی کمک میکند.
4. درمان وسواس تمییزی معمولاً شامل رویکردهایی مانند درمان شناختی-رفتاری است که میتواند به فرد کمک کند تا افکار و رفتارهای ناسازگار را شناسایی و اصلاح کند.

نتیجه‌گیری

درمان وسواس تمیزی یک فرایند چالش‌برانگیز است که نیازمند صبر، تعهد و همکاری فرد مبتلا و تخصص متخصصین روانشناسی و روانپزشکی است. استفاده از روش‌های درمانی مبتنی بر شواهد مانند روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT) و (ERP) به همراه استفاده از داروها در موارد شدید می‌تواند بهبود قابل توجهی در علائم وسواس تمیزی و کاهش تأثیر آن در زندگی روزمره فرد به ارمغان آورد. با توجه به سازگاری و تعهد به روش‌های درمانی، امکان کاهش علائم وسواس و بهبود طولانی‌مدت وضعیت روانی فرد مبتلا به وسواس تمیزی وجود دارد.

اختلال وسواس فکری و عملی یا Obsessive-compulsive disorder (OCD) به معنای وجود الگوهای فکری اشتباه و ترس در فرد مبتلا می باشد. وسواس فرد را مجبور به انجام رفتارهای تکراری می کند و به این دلیل در فعالیت های روزمره وی اختلال ایجاد کرده و موجب پریشانی می شود.

فرد مبتلا به این اختلال شاید سعی در توجه نکردن به این افکار آزاردهنده نمايد ولی این مورد تنها باعث افزایش استرس و اضطراب در فرد می شود. بنابراین فرد برای کاهش استرس خود رفتارهای تکراری را انجام می دهد. فرد هرچه تلاش می کند تا از این افکار خلاص شود موفق نمی شود و به این ترتیب سیکل اختلال وسواس فکری و عملی صورت می گیرد. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید!

اختلال وسواس فکری و عمل چیست؟

اختلال وسواس فکری و عملی یک اختلال روانی است که با تکرار بی‌اندازه افکار تکراری و وسواسی (وسواس) و عملکرد عقلانی یا رفتاری به منظور کاهش استرس ناشی از آنها (عملکرد) نمایان می‌شود.

وسواسها در این اختلال به عنوان افکار تکراری نامطلوب و مزاحم شناخته می‌شوند. این افکار معمولاً بیش از حد و ناهنجار هستند و از نظر شخص مبتلا غیرمنطقی به نظر می‌رسند. برخی از موضوعات وسواسی معمول شامل نیاز به تمیزی یا ترتیب و نظم هستند. این افکار می‌توانند استرس و ناراحتی شدیدی را برای فرد ایجاد کنند.

عملکردها یا رفتارهایی که برای کاهش استرس و نگرانی ایجاد شده توسط وسواسها انجام می‌شوند، به عنوان عملکردهای وسواسی شناخته می‌شوند. این عملکردها معمولاً مربوط به تکرار عملیات خاصی مانند شستشو، بررسی، تکرار عملیات کلامی یا عملی و یا تکرار عملیات تصویری است. عملکردهای وسواسی ممکن است زمان زیادی را در طول روز به خود اختصاص دهند و در زندگی روزمره فرد تأثیرات مختلفی داشته باشند.

بیشتر بخوانید: درمان وسواس

علائم اختلال وسواس فکری و عملی چیست؟

علائم اختلال وسواس فکری و عملی می تواند به صور مختلفی بروز کند. می تواند به صورت افکار آزاردهنده بوده و یا شامل رفتارهای تکرار شونده و به اصطلاح تیک عصبی و یا هر دو باشد. علائم بیماری می تواند به حدی شدید باشد که در فعالیت های روزمره فرد تاثیر بگذارد. وسواس به شکل های زیر بروز می‌کند:

• ترس از کثیفی و آلودگی
• نیاز به تقارن و منظم بودن اشیاء
• افکار وحشتناک در مورد آسیب رساندن به خود و دیگران
• افکار ناخواسته راجع به مسائل جنسی و مذهبی
• چك كردن مداوم
• نظم و ترتيب

علل اختلال وسواس فکری و عملی

اختلال وسواس فکری و عملی، به طور کلی نتیجهٔ ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و عوامل عصبی-شیمیایی است. اما دقیقاً چرا برخی افراد به این اختلال مبتلا می‌شوند، هنوز به طور کامل مشخص نیست. در زیر به برخی از علل محتمل وسواس فکری و عملی اشاره می‌کنیم:

1. یولوژی

اختلال وسواس فکری و عملی می تواند در نتیجه تغییر در هورمون های شیمیایی بدن فرد باشد.

2. ژنتیک

این اختلال می تواند در نتیجه ژنتیک باشد ولی ژن های مشخصى در رابطه با این بیماری هنوز کشف نشده اند.

3. عوامل محیطی

برخی عوامل و فاکتور های محیطی مانند عفونت ها می توانند باعث شروع این اختلال شوند ولی تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

بیشتر بخوانید: وسواس جبری

تشخیص اختلال وسواس فکری و عملی چگونه انجام می شود؟

تشخیص اختلال وسواس فکری و عملی (OCD) توسط متخصصین بهداشت روانی، مانند روان‌پزشکان و روان‌شناسان، انجام می‌شود. در ادامه، برخی از روش‌های استفاده شده برای تشخیص OCD را شرح می‌دهیم:

✔ مصاحبه بالینی

روان درمانگر یا روان‌پزشک با شما مصاحبه می‌کند تا دربارهٔ سابقهٔ علائم، نحوهٔ تأثیر آنها بر زندگی روزمره و جزئیات بیشتری در مورد رفتارها و افکار وسواسی شما بداند.

✔ ارزیابی روان‌شناختی

روان‌پزشک یا روان‌شناس ممکن است از ابزارهای روان‌شناختی متنوعی استفاده کند تا علائم وسواس فکری و عملی را ارزیابی کند. این ابزارها ممکن است شامل پرسشنامه‌ها، مقیاس‌ها و تست‌های روان‌شناختی باشند که به طور خاص برای تشخیص اختلال وسواس فکری و عملی طراحی شده‌اند.

آیا عوارض جسمی و سلامتی می‌تواند ناشی از اختلال وسواس فکری و عملی باشد؟

اختلال وسواس فکری و عملی ممکن است به عوارض جسمی و سلامتی منجر شود. یکی از اصلی‌ترین عوارض جسمی این اختلال، آسیب به پوست است. افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی ممکن است به طور مکرر دست‌ها را شستشو دهند یا از مواد ضدعفونی کننده استفاده بیش از حدی نمایند. این عملیات مکرر می‌تواند منجر به خشکی، ترک‌ها، التهاب و تحریک پوست شود. همچنین، استفاده از مواد شیمیایی قوی ممکن است منجر به تحریک و آسیب به پوست شود.

علاوه بر آسیب به پوست، اختلال وسواس فکری و عملی می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت عمومی فرد داشته باشد. استرس و نگرانی مداوم که با این اختلال همراه است، می‌تواند به عوارض فیزیکی منجر شود. برخی از عوارض ممکن شامل افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا، سردرد، مشکلات گوارشی، خستگی، بی‌خوابی و ضعف سیستم ایمنی می‌شود. این عوارض جسمی و سلامتی ممکن است روی کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارند و نیازمند مداخله و درمان مناسب باشند.

نتیجه‌گیری

اختلال وسواس فکری و عملی (OCD) یک اختلال روانی است که با علائم وسواسی (افکار تکراری و ناخواسته) و رفتارهای عملی تکراری مشخص می‌شود. این اختلال می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر گذار باشد و در برخی موارد قابلیت انجام فعالیت‌های روزمره را تحت تأثیر قرار دهد.

نتیجه‌گیری از تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که عوامل متعددی در بروز و توسعه اختلال وسواس فکری و عملی نقش دارند. عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، تغییرات شیمیایی در مغز و نقش عصب‌شناسی در بروز وسواس فکری و عملی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

درمان وسواس در کودکان نیازمند رویکرد چندگانه‌ای است که شامل روان‌درمانی شناختی رفتاری و آموزش مدیریت استرس در شرایط مشابه است. تیم درمانی باید با همکاری کودک و خانواده، برنامه درمانی مناسبی را برای کاهش و مدیریت وسواس کودک تنظیم کنند. در این مقاله به بررسی روش های درمان وسواس در کودکان و تاثیر آنها می‌پردازیم.

درمان وسواس در کودکان چگونه انجام می شود؟

درمان وسواس در کودکان معمولاً به صورت چند روش ترکیبی انجام می‌شود. در ادامه، روش‌های مهم در درمان وسواس در کودکان را بررسی خواهیم کرد:

1. روان‌درمانی شناختی رفتاری (CBT)

CBT یکی از مؤثرترین روش‌های درمان وسواس در کودکان است. این روش مبتنی بر ارتباط بین فکرها، احساسات و رفتارها است. درمان با CBT شامل مراحل زیر است:

✔ آموزش آگاهی از وسواس

کودکان آموزش می‌بینند که وسواس چیست، چگونه آن را تشخیص دهند و چگونه الگوهای ذهنی و رفتاری خود را شناسایی کنند.

✔ آموزش مدیریت تفکر

کودکان یاد می‌گیرند که چگونه با فکرهای وسواسی خود مقابله کنند و آنها را تغییر دهند. مثلاً، آموزش مهارت‌های تفکر منطقی و تحلیلی و تغییر الگوهای منفی به مثبت.

✔ تمرینات رویارویی با ترس

در این مرحله، کودکان به تدریج با ترس خود روبرو شده و یاد می‌گیرند که نسبت به آن مقاومت کنند و به تدریج ترسشان را کاهش دهند.

✔ آموزش مهارت‌های مدیریت استرس

کودکان آموزش می‌بینند که چگونه با استرس و اضطراب مرتبط با وسواس مقابله کنند. این شامل تکنیک‌های تنفس عمیق، تمرینات آرامش و تکنیک‌های تمرکز و توجه می‌شود.

2. داروها

در برخی موارد، استفاده از داروها می‌تواند در درمان وسواس در کودکان مورد استفاده قرار بگیرد. معمولاً، داروها مانند مهارکننده‌های سروتونین انتخاب می‌شوند. با این حال، تصمیم در مورد استفاده از داروها باید توسط پزشک متخصص یا روانپزشکی که با وضعیت کودک آشناست، گرفته شود.

3. مشاوره خانواده

مشارکت خانواده در درمان وسواس کودکان بسیار مهم است. خانواده می‌تواند در ارائه حمایت به کودک در مقابل وسواس نقش مؤثری ایفا کند. هر کودک ممکن است نیازهای خاص خود را داشته باشد، بنابراین مهم است که برنامه درمانی برای کودک بر اساس نیازهای خاص او تعیین شود.

بیشتر بخوانید: وسواس جبری

درصد موفقیت درمان وسواس در کودکان چقدر است؟

درمان وسواس در کودکان معمولاً بسیار مؤثر است، اما موفقیت درمانی ممکن است بستگی به عوامل متعددی داشته باشد. در زیر، عواملی که می‌توانند بر موفقیت درمان وسواس در کودکان تأثیرگذار باشند را بررسی می‌کنیم:

◀ همکاری فعال کودک و حضور و همراهی خانواده در درمان امری بسیار مهم است. در صورتی که کودک و خانواده به درمان متعهد باشند و دستورات و راهنمایی‌های متخصصین را به درستی دنبال کنند، موفقیت درمانی بیشتر خواهد بود.

◀ مدت زمانی که کودک مبتلا به وسواس بوده است نیز می‌تواند در موفقیت درمان تأثیرگذار باشد. بیماری های طولانی مدت و وسواس شدیدتر، معمولاً نیاز به مدت زمان بیشتری برای بهبود دارند.

◀ درمان وسواس در کودکان بهترین نتیجه را زمانی خواهد داشت که توسط متخصصین مجرب و متعهد انجام شود. روانپزشکان و روانشناسانی که تخصص در درمان وسواس دارند، می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های مختلف، به کودکان کمک کنند.

◀ استفاده از ترکیبی از روش‌های مختلف ممکن است در موفقیت درمان وسواس کودکان مؤثر باشد. مثلاً، ترکیب روان‌درمانی شناختی رفتاری با داروها ممکن است بهترین نتیجه را برای برخی کودکان به ارمغان آورد.

◀ درمان وسواس کودکان با داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. برخی از کودکان ممکن است به داروها حساسیت نشان دهند یا عوارض جانبی ناخواسته دیگری را تجربه کنند. در این موارد، تغییر در داروها و یا تغییر در دوز آنها ممکن است لازم باشد.

هرچند که موفقیت درمانی ممکن است متفاوت باشد، با توجه به درمان صحیح و همکاری فعال کودک و خانواده، بسیاری از کودکان با وسواس می‌توانند بهبود یابند و کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند.

بیشتر بخوانید: اختلال وسواس مو کندن

آیا درمان وسواس در کودکان همیشه نیاز به دارو دارد؟

خیر، درمان وسواس در کودکان همیشه نیاز به دارو ندارد. در واقع، درمان اولیه و مؤثر برای وسواس در کودکان، روان‌درمانی شناختی رفتاری (CBT) است و معمولاً از داروها به عنوان یک گزینه درمانی دوم استفاده می‌شود.

CBT مبتنی بر ارتباط بین فکرها، احساسات و رفتارهاست و به کودکان کمک می‌کند تا الگوهای ذهنی و رفتاری غیرمناسب خود را شناسایی کنند و به دنبال راهکارهای سازنده‌تر برای مقابله با وسواس بگردند. CBT شامل آموزش آگاهی از وسواس، آموزش مدیریت تفکر، تمرینات تعریض و آموزش مهارت‌های مدیریت استرس است.

در برخی موارد، پزشکان ممکن است تصمیم به استفاده از داروها در درمان وسواس کودکان بگیرند، به ویژه اگر وسواس شدید و تأثیرات نامطلوب بر زندگی روزمره کودک داشته باشد. داروها معمولاً مهارکننده‌های سروتونین (SSRI) مانند فلووکستین، سرترالین و فلوکسامین استفاده می‌شوند. اما تصمیم نهایی در مورد استفاده از داروها باید توسط پزشک متخصص یا روانپزشکی که با وضعیت کودک آشناست، گرفته شود. همچنین، داروها باید با مراقبت و تحت نظارت پزشک تجویز و مصرف شوند.

مهمترین نکته این است که درمان وسواس در کودکان نیازمند تخصص و تجربه متخصصین حرفه‌ای است. درمان باید بر اساس نیازها و شرایط خاص هر کودک تعیین شود و ممکن است در هر مورد متفاوت باشد.

بهترین سن برای درمان وسواس در کودکان چه سنی است؟

کودکانی که مبتلا به این اختلال هستند، بهتر است در اسرع وقت مورد ارزیابی و درمان قرار بگیرند. به طور کلی، هر چه زودتر با این مشکل در کودکان مقابله شود، احتمال موفقیت درمانی بیشتر خواهد بود و می‌تواند تأثیرات نامطلوب وسواس را در زندگی روزمره کودک کاهش دهد.

درمان وسواس در کودکان می‌تواند در سنین مختلف آغاز شود. اما عموماً، کودکانی که بالغ بر 7 سال دارند، می‌توانند به درمان وسواس کودکان پاسخ دهند و از روش‌های مختلف CBT بهره‌برداری کنند. البته، در برخی موارد، کودکانی که سنشان کمتر از 7 سال است، نیز می‌توانند به بهبود وسواس در کودکان پاسخ دهند، اما نیاز به تکنیک‌ها و مهارت‌های مناسب برای سطح توانایی آنها وجود دارد.

مهمترین نکته این است که در صورتی که شما یا خانواده‌تان مشکوک به وجود این اختلال در کودک خود هستید، بهتر است با یک پزشک متخصص یا روانپزشک مشاوره کنید. آنها می‌توانند بر اساس وضعیت و نیاز شخصی کودک، یک برنامه درمانی مناسب تعیین کنند.

نتیجه‌گیری

درمان وسواس در کودکان به طور معمول شامل روش‌های روان‌شناختی مانند درمان شناختی-رفتاری است. این روش‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا الگوهای منفی و افکار ناخواسته را شناسایی کنند و راه‌هایی را بیابند تا با آنها مقابله کنند و آنها را تغییر دهند. همچنین، در برخی موارد، داروها نیز ممکن است در درمان وسواس در کودکان استفاده شوند.

وسواس جبری یکی از اختلالاتی است که در آن افکار، تصاویر و ایده‌های تکراری و مزاحم به طور مداوم در ذهن فرد ظاهر می‌شوند. این افکار و وسوسه‌ها معمولاً ناخواسته و ناراحت‌کننده هستند و فرد را درگیر فرآیند تکرار و بررسی مکرر آنها می‌کنند. وسواس جبری به عنوان یکی از اختلالات رایج در طیف اختلالات اضطرابی، تأثیر قابل توجهی بر زندگی فرد مبتلا دارد.

در این مقاله، به معرفی و توضیح وسواس جبری پرداخته خواهد شد. ابتدا تعریفی کلی از آن ارائه می‌شود و سپس علائم و نشانه‌های آن به تفصیل بررسی می‌شوند. در ادامه، روش‌های تشخیص اختلال وسواس جبری توضیح داده می‌شوند.

اختلال وسواس جبری چیست؟

اختلال وسواس جبری یک اختلال مزمن است و ممکن است بر زندگی روزمره، روابط شخصی، تحصیلات و عملکرد شغلی تأثیر منفی بگذارد.  افراد مبتلا به این اختلال اغلب درگیر دوره‌هایی از تکرار نگرانی‌ها و انجام رفتارهای خاص می‌شوند که می‌تواند تحت عنوان “اجبار” شناخته شود.

وسواس‌ها، فکرها، تصویرها یا حس‌های بیش از حد نگران‌کننده هستند و معمولاً برای فرد ناخوشایند و مزاحم هستند. این نگرانی‌ها می‌توانند موضوعات متنوعی را شامل شوند مانند ترس از عفونت، ترتیب و دقت، نیاز به تمیزی، مقاومت در برابر افکار نامناسب و غیره.

علائم وسواس جبری

وسواس جبری، معمولا شامل وسواس فکری و اجباری است. ممکن است خود فرد متوجه وسواس بیش از حد خود نشود، اما می تواند فعالیت های روزانه را مختل کند.

علائم وسواس جبری می‌تواند به دو دسته اصلی تقسیم شود: وسواس‌ها و اجبارها. در ادامه، برخی از علائم شایع هر دسته را بررسی می‌کنیم:

نمونه هایی از وسواس‌ها عبارتند از:

• ترس از آلوده شدن با لمس اشیایی که دیگران به آن دست زده اند.
• شک به قفل کردن در
• استرس شدید زمانی که کارها به ترتیب انجام ‌نمی شوند.
• تصورات جنسی ناخوشایند
• دوری از موقعیت هایی که وسواس را شدیدتر می کنند.

بیشتر بخوانید: اختلال وسواس فکری و عملی

نمونه هایی از اجبارها عبارتند از:

1. شستشو و تمیزکردن مکرر و بیش از حد به دست‌ها، بدن، اشیاء یا محیط یا وسواس مو کندن
2. بررسی مجدد مکرر و بیش از حد از اشیاء، در نتیجه ترس از فراموش کردن چیزی مهم یا وقوع ناخوشایند.
3. تکرار عملیات مشخصی، مانند بستن و باز کردن درها، بررسی روشن بودن یا خاموشی سوئیچ‌ها، لمس کردن اشیاء به تعداد خاص و غیره.

این لیست تنها بخشی از علائم وسواس جبری است و هر فرد ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند. مهم است بدانید که وسواس جبری معمولاً به طور مداوم و به مدت طولانی در زندگی روزمره فرد حضور دارد و تأثیرات منفی قابل توجهی بر روی زندگی او دارد. در صورتی که شما یا کسی که می‌شناسید علائم وسواس جبری را تجربه می‌کنید، بهتر است با یک متخصص روانشناسی یا پزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب ارائه شود.

علت بروز وسواس جبری چیست؟

علت اصلی بروز اختلال وسواسی جبری به طور قطعی مشخص نیست، اما عوامل زیر می توانند دخیل باشند:

• عوامل بیولوژیکی که می تواند نتیجه تغییرات مواد شیمیایی بدن و‌ یا عملکرد مغز باشد.
• ژنتیک
• یادگیری (ترس های وسواسی و یا رفتارهای اجباری می توانند از طریق نگاه کردن به دیگر اعضای خانواده و‌ به مرور زمان یاد گرفته شوند.)

• از جمله عوامل موثر می توان به سابقه خانوادگی، اتفاقات همراه با استرس و دیگر شرایط ذهنی اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی

وسواس جبری شدید چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص وسواس جبری باید توسط یک متخصص حرفه‌ای در حوزه روانشناسی یا روانپزشکی انجام شود. در اینجا چندین مرحله اصلی برای تشخیص وسواس جبری آورده شده است:

✔ مصاحبه

در این مرحله، یک متخصص روان‌شناسی یا روانپزشک با شما مصاحبه می‌کند تا اطلاعات جامعی درباره علایم، نحوه تکامل آنها، میزان تأثیر آنها بر زندگی روزمره شما و اطلاعات پیرامون تاریخچه خانوادگی و سابقه جسمی و روحی شما جمع‌آوری کند.

✔ ارزیابی علائم

در این مرحله، متخصص می‌پرسد که آیا شما دارای افکار تکراری (وسواس) هستید. همچنین، متخصص نحوه تأثیر این افکار بر روی زندگی روزمره، احساسات، ارتباطات و کیفیت عملکرد شما را مورد بررسی قرار می‌دهد.

✔ بررسی عوارض دیگر

ممکن است متخصص از شما بخواهد در مورد علائم و نشانه‌های دیگری که ممکن است به علت وسواس جبری شدید یا عوارض وابسته به آن ایجاد شده باشند، گزارش دهید. به عنوان مثال، اضطراب شدید، افسردگی، نگرانی‌های مرتبط با بهداشت و تمیزی، اختلال خواب و …

✔ بررسی تأثیر بر عملکرد

متخصص ارزیابی می‌کند که وسواس جبری شما چقدر بر عملکرد شما در زندگی روزمره، اجتماعی و حرفه‌ای تأثیر دارد.

بررسی علل و نیاز به تشخیص تشدید کننده: در این مرحله، متخصص ممکن است علل محتمل وسواس جبری را بررسی کند و به دنبال عللی مانند عوامل ژنتیکی، شیوع در خانواده، تجربیات زندگی تکراری، عوامل محیطی و فشارهای روانی باشد.

درمان وسواس جبری چگونه است؟

هدف از درمان کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی است که با توجه به شدت اختلال ممکن است نیاز به درمان طولانی مدت، ادامه دار و شدید داشته باشد. اختلال وسواسی-جبری، شرایط مزمنی است و بخش از زندگی فرد می شود، به همین خاطر، مهم است که بهترین درمان وسواس در نظر گرفته شود. در ادامه به دو روش مهم درمانی برای این اختلال اشاره می‌کنیم.

1. روان درمانی

رفتار درمانی شناختی، نوعی روان درمانی است و‌ موثرترین روش درمان اختلال وسواس فکری. در این روش، فرد به تدریج در معرض موضوعاتی که باعث بروز ترس و‌ وسواس می‌ شوند قرار می‌ گیرد. به مرور فرد یاد می گیرد که وسواس خود را کنترل کند و به بهبود کیفیت زندگی نیز کمک خواهد شد.

2. مصرف دارو

مصرف برخی داروها می‌ توانند به کنترل وسواس کمک کنند، که داروهای ضد افسردگی جزو اولین داروها است. هدف از مصرف دارو، کنترل علائم با کمترین میزان دوز مصرف‌ است. ممکن است مصرف چند دارو‌ برای فرد در نظر گرفته شود تا مشخص شود کدام یک اثر بهتری دارند. عوارض جانبی داروها باید در نظر گرفته شود.

نتیجه‌گیری

افراد مبتلا به وسواس جبری اغلب با مشکلاتی مانند ترس‌های غیرمنطقی، نگرانی‌های بیش از حد و اجرای عملیات تکراری و مکرر روبرو هستند. در این مقاله، به بررسی و توضیح دقیق‌تر اختلال وسواس جبری پرداخته‌ایم. در نتیجه، وسواس جبری یک اختلال روانشناختی جدی است که نیازمند تشخیص و درمان صحیح است. با توجه به پیشرفت‌های اخیر در تحقیقات و درمان، امیدواریم که روش‌های بهتری برای تشخیص و درمان وسواس جبری در آینده فراهم شود و افراد مبتلا به این اختلال بهبود یابند.

درمان وسواس شامل یک رویکرد چندگانه است که شامل مداخله‌های روانشناختی و رفتاری، مصرف دارو، و در برخی موارد، ترکیبی از این دو است. مداخله‌های روانشناختی-رفتاری برای تغییر الگوهای افکاری و رفتاری نامطلوب استفاده می‌شوند و به افراد کمک می‌کنند تا با اجبارها و وسواس‌های خود مقابله کنند. 

داروها نیز معمولاً برای کنترل علائم و کاهش اضطراب استفاده می‌شوند. در این مقاله، به بررسی روش‌های مختلف درمان وسواس خواهیم پرداخت.

تاثیرات درمان وسواس بر زندگی فرد چیست؟

درمان وسواس می‌تواند تأثیرات مهمی بر زندگی فرد مبتلا به وسواس داشته باشد. در زیر به برخی از این تأثیرات می‌پردازیم:

1. درمان وسواس می‌تواند به کاهش علائم وسواس مانند تکرار کردن رفتارها، اضطراب شدید، نگرانی مفرط و اجبارها کمک کند. این کاهش علائم می‌تواند باعث افزایش رضایت و راحتی روانی فرد شود و زندگی روزمره او را بهبود بخشد.

2. درمان وسواس می‌تواند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد به همراه داشته باشد. با کاهش علائم وسواس، فرد قادر خواهد بود بهترین نسخه خود را در ارتباط با خانواده، دوستان و جامعه ایجاد کند. او ممکن است بتواند روابط اجتماعی بهتری ایجاد کند، همچنین بتواند به شغل و تحصیلات خود تمرکز بیشتری داشته باشد و در زمینه‌های دیگر زندگی بهره‌وری بیشتری داشته باشد.

3. وسواس می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد شغلی افراد داشته باشد. با درمان وسواس، افراد مبتلا قادر خواهند بود بهتر با استرس و اضطراب مرتبط با وسواس مقابله کنند و به طور کلی عملکرد شغلی بهتری داشته باشند. این می‌تواند منجر به افزایش رضایت شغلی، بهبود روابط همکاری و افزایش فرصت‌های شغلی شود.

4. درمان وسواس می‌تواند بهبود قابل توجهی در وضعیت روانشناختی و عاطفی فرد به همراه داشته باشد. با کاهش اضطراب و استرس مرتبط با وسواس، افراد مبتلا بهتر خواهند توانست با احساسات منفی مانند افسردگی و ناراحتی مقابله کنند. آنها می‌توانند احساس خودکنترل بیشتری داشته باشند و بهبود عمومیت روانی را تجربه کنند.

بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی

🔽 برای دریافت مشاوره از دکتر سعید انصاری فرم زیر را پر کنید 🔽

چه راه‌ هایی برای درمان وسواس وجود دارد؟

درمان وسواس معمولاً به صورت ترکیبی از روش‌های مختلف انجام می‌شود. در زیر، برخی از روش‌های معمول برای درمان وسواس را ذکر می‌کنم:

✔ روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT)

CBT یکی از روش‌های موثر در درمان وسواس است. این روش بر پایه ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارها تأکید دارد. در جلسات CBT، فرد نحوه شناسایی افکار ناراحت‌کننده خود را یاد می‌گیرد و راه‌های مقابله با آن‌ها را آموزش می‌بیند. همچنین تمریناتی برای تغییر الگوهای رفتاری نامطلوب و کاهش اضطراب ارائه می‌شود.

✔ درمان دارویی

برخی از داروها، مانند مهارکننده‌های انتخابی سروتونین (SSRI)، می‌توانند در کاهش علائم وسواس مؤثر باشند. این داروها بهبود سطح سروتونین در مغز را تسهیل کرده و اضطراب و علائم وسواس را کاهش می‌دهند. درمان دارویی باید تحت نظارت یک پزشک متخصص صورت گیرد.

✔ درمان رفتاری اجباری و ترکیبی (ERP)

 ERP به عنوان یکی از روش‌های اصلی درمان وسواس شناخته می‌شود. در این روش، فرد با تحمل تدریجی از وسواس و مقاومت در برابر اجبارهای ناشی از آن روبرو می‌شود. این روش به فرد کمک می‌کند تا از ترس و اضطراب مرتبط با وسواس خود جلوگیری کند و در نتیجه کنترل بیشتری بر زندگی خود پیدا کند.

✔ درمان گروهی

 شرکت در گروه‌های درمانی می‌تواند به فرد کمک کند تا با دیگرانی که با مشکل مشابه روبرو هستند ارتباط برقرار کند و از تجربیات آن‌ها استفاده کند. این گروه‌ها محیطی امن برای اشتراک گذاری احساسات و مشکلات هستند و می‌توانند باعث افزایش اعتماد به نفس و حمایت شوند.

✔ روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT)

CBT یکی از روش‌های اصلی درمان وسواس است. در این روش، فرد با استفاده از تکنیک‌های شناختی و رفتاری، می‌آموزد که چگونه الگوهای نامناسب افکار و رفتارهای وسواسی را شناسایی و تغییر دهد. این روش شامل تمرینات تعریف اهداف، تحلیل افکار، تغییر اعتقادات نادرست و انجام عملکردهای متناسب با آنها است.

✔ درمان  (ACT)

ACT یک روش درمانی است که بر افزایش پذیرش و تحمل افکار و احساسات ناخواسته تمرکز دارد. در این روش، فرد با یادگیری مهارت‌های ذهنی مانند پذیرش، حضور آگاه، تفکر مثبت و اقتصاد ذهنی می‌تواند با افکار و احساسات مرتبط با وسواس بهتر کنار بیاید و رفتارهای مقابله‌ای سالم‌تری را انتخاب کند.

✔ درمان (DBS)

 DBS یک روش جراحی است که در صورت عدم پاسخ به سایر روش‌های درمانی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، الکترودهایی در عمق مغز که به طور مستقیم به مناطق خاصی متصل هستند، قرار داده می‌شوند. این الکترودها به طور مداوم سیگنال‌های الکتریکی به مغز ارسال می‌کنند و می‌توانند علائم وسواس را کاهش دهند.

بیشتر بخوانید: اختلال وسواس مو کندن

درمان وسواس در افراد چه زمانی نتیجه می دهد؟

درمان‌های مذکور برای بسیاری از افراد مبتلا به وسواس موثر هستند و می‌توانند به کاهش علائم وسواس کمک کنند. با این حال، مهم است بدانید که همه افراد به یک درمان واحد به یکسان پاسخ نمی‌دهند و نتایج ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد.

بعضی افراد ممکن است به درمان دارویی بهتر پاسخ دهند و برخی دیگر ممکن است به درمان روان‌درمانی بهتر پاسخ دهند. همچنین، برخی افراد ممکن است نیاز به ترکیبی از روش‌های مختلف داشته باشند تا به نتایج مطلوب برسند.

عواملی مانند شدت علائم وسواس، وابستگی به روتین‌ها و اجبارها، و تأثیر علائم وسواس بر نحوه زندگی فرد، می‌توانند در انتخاب و پاسخ به درمان‌ها تأثیرگذار باشند.

در هر صورت، مهم است که فرد مبتلا به وسواس با یک تیم درمانی مجرب و متخصص همکاری کند تا بهترین روش درمانی برای وی تعیین شود. این تیم معمولاً شامل روان‌شناسان، پزشکان و متخصصان روان‌پزشکی است که در درمان وسواس با تجربه هستند.

بیشتر بخوانید: بهترین روانپزشک در سعادت آباد

نتیجه‌گیری

نکته مهمی که باید توجه کنید این است که نتایج درمان وسواس برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. همچنین، درمان وسواس نیاز به تیم پزشکی و متخصصین مختلف دارد تا به طور جامع و همه جانبه بررسی و درمان شود. در صورتی که شما یا کسی در اطرافتان از وسواس رنج می‌برد، مهم است که با یک متخصص حرفه‌ای مشورت کنید تا ارزیابی صحیحی از وضعیت و ارائه راهکارهای مناسب برای درمان اختلال صورت گیرد.

آیا تا به حال کسی شما را متهم کرده است که زیادی برای عالی بودن تلاش می کنید؟ مقابله با کمال گرایی به تنهایی، به اندازه ی کافی دشوار است، اما مدتهاست که این نظر مطرح شده که کمال گرایی در ابتلا به اختلال وسواس جبری (OCD) و سایر انواع بیماری های روانی نقش دارد. بیایید رابطه بین OCD و کمال گرایی را بررسی کنیم. در ادامه در سایت دکتر سعید انصاری، بهترین روانپزشک تهران همراه باشید تا اطلاعات جامعی درباره ارتباط اختلال وسواس جبری و کمال گرایی دراختیار شما قرار دهیم…

کمال گرایی چیست؟

قبل از اینکه درباره کمال گرایی و OCD صحبت کنیم، مهم است که تعریف کمال گرایی را بدانیم. کمال گرایی، تا حدی می تواند مفید باشد. وقتی کمال گرایی را با انتهای دیگر این طیف (گرایش های “سست”) مقایسه کنیم، گرایش های کمال گرایانه به طور معمول بر گرایش های “سست” ترجیح داده می شود.

بنابراین چگونه می توانید بفهمید چه چیزی خوب است (و نه تنها خوب بلکه ایده آل) و چه چیزی نیست؟ تحقیقات در مورد کمال گرایی نشان داده است که دو نوع اصلی کمال گرایی وجود دارد: کمال گرایی سازگار و سلامت و کمال گرایی ناسازگار یا ناسالم.

انواع کمال گرایی

تحقیقات در مورد کمال گرایی نشان داده است که دو نوع اصلی کمال گرایی وجود دارد: کمال گرایی سازگار و سلامت و کمال گرایی ناسازگار یا ناسالم.

کمال گرایی سازگار یا سالم

کمال گرایی سازگاریا کمال گرایی سالم با رفاه روانی خوب و موفقیت بالا در مدرسه و محل کار همراه است. افراد با این نوع کمال گرایی دارای ویژگی های زیر هستند:

• وظیفه شناسی
• رفتار هدفمند
• مهارت های سازمانی خوب
• استانداردهای بالا برای خود و دیگران
• استقامت در برابر مشکلات

کمال گرایی ناسازگار/ ناسالم

از سوی دیگر کمال گرایی ناسازگار یا کمال گرایی ناسالم، با ناراحتی، اعتماد به نفس پایین و علائم بیماری روانی همراه است. در افراد دارای این نوع کمال گرایی ویژگی هایی از جمله موارد زیر، بارز است:

• بیش از حد به دنبال برآورده کردن انتظارات زیادی دیگران، مانند والدین یا کارفرمایان خود هستند
• در رابطه با درستی یا نادرستی کاری که انجام می دهند شک دارند
• کنترل گری بیش از حد
• مشغله بیش از حد با اشتباهات گذشته
• ترس از اشتباهات جدید

OCD و کمال گرایی

شکل ناسالم کمال گرایی به شدت با اختلال وسواس جبری (OCD) مرتبط است. به نظر می رسد در صورتی که فرد به شدت بر روی درستی کارها وسواس داشته باشد، میزان کمال گرایی بسیار بیشتر و شدیدتری دارد.

• نیاز شدیدی به یقین دارند

به عنوان مثال، اگر احساس می کنید امورات شما باید دقیقاً به روش صحیح انجام شوند، میزان کمال گرایی شما بسیار زیاد است. اینکه فرد باور داشته باشد که انجام شدن وسواس های جبری اش به طور کامل و بی نقص، برای او اهمیتی در حد مرگ و زندگی یکی از عزیزان او را داشته باشد، امری غیر معمول نیست.

• وسواس های رفتاری بررسی کنندگی

در صورتی که علائم OCD شما در رابطه با وسواس های مربوط به چک و بررسی کردن امور باشد، شدت کمال گرایی ناسالم در شما بالا است. به ویژه اگر مدام شک دارید که کاری مانند قفل کردن در یا خاموش کردن اجاق گاز را به درستی انجام داده اید یا نه و برای چک کردن گاز یا در بارها ممکن است برگردید و شرایط را بررسی کنید.

ترس بیش از حد از انجام اشتباهات فاجعه بار نیز به همین امر وابسته است. ممکن است در تمام طول روز نگران مواردی مانند باز ماندن درب، آتش گرفتن خانه و یا روشن ماندن اجاق گاز باشید.

وسواس رفتاری در بررسی کردن های مکرر این ایده را در ذهن و ناخودآگاه شما تقویت می کند که کامل نیستید یا حتی اینکه تصور کنید که “عقل خود را از دست داده اید”. این می تواند باعث شود که شما احساس بدتری داشته و اعتماد به نفس خود را از دست بدهید و در نتیجه رفتارهای بازرسی کنندگی شما را بیشتر تشدید کند.

• می تواند وسواس را تشدید کند

کمال گرایی ناسالم OCD ممکن است به تداوم وسواس کمک کند. به عنوان مثال، شما نیز مانند بسیاری از افراد مبتلا به OCD ممکن است معتقد باشید که باید کنترل کاملی بر افکار خود داشته باشید. هنگامی که یک فکر عجیب یا ناراحت کننده به ذهن شما خطور می کند شما را آزار می دهد، از آنجایی که این افکار از کنترل شما خارج هستند بنابراین شما آنها را برچسب گذاری می کنید. این باعث می شود که شما افکار خود را با دقت بیشتری کنترل کنید، که می تواند منجر به ایجاد وسواس در شما شود.

مقابله با کمال گرایی OCD

چگونه می توان با کمال گرایی OCD مقابله کرد؟ قدم اول این است که OCD و گرایش های کمال گرایانه در شما تشخیص داده شود. چندین نکته وجود دارند که می توانند در مقابله با این اختلال به خوبی عمل کرده و کمک شایانی به شما بکنند.

اتخاذ موضع آگاهانه

قرار گرفتن در یک موقعیت ذهن آگاه، بر این امر تأکید دارد که کمتر بر روی افکار خود سرمایه گذاری کنیم. پذیرش اینکه کنترل ما بر روی افکارمان کمتر از آن چیزی است که تصور می کنیم، می تواند در کاهش ناراحتی ای که اغلب با افکار مزاحم همراه است بسیار مفید باشد. تمرینات مدیتیشن ذهن آگاهی می تواند به ارتقای آگاهی عینی تر ما از افکار و احساسات هر روزه مان کمک کند.

تکنیک های شناخت درمانی

تکنیک هایی که اغلب در شناخت درمانی (CBT) به کار گرفته می شوند نیز می توانند در کنترل کمال گرایی OCD مفید باشند. تکنیک هایی مانند بازسازی شناختی و آزمایش های رفتاری می توانند در به دست آوردن یک ارزیابی عینی از احتمالات و یا پیامدهای اشتباهات فاجعه بار یا حتی اشتباهات جزئی مفید واقع شود.

درمان شناختی همچنین می تواند ابزار مفیدی برای بررسی انتقادی باورهایی باشد که درباره ی خود و دیگران دارید. با کمک یک درمانگر، می توانید یاد بگیرید که چگونه این باورها و رفتارهای ناسالم را در خود شناسایی کرده و آنها را به مرور تغییر داده و اصلاح کنید.

کنار گذاشتن کنترل افکارتان را تمرین کنید

به عنوان بخشی از شناخت درمانی و یا مواجهه و درمان پیشگیری از پاسخ (response prevention therapy)، ممکن است از شما خواسته شود تمریناتی را که برای ایجاد تحمل پریشانی (distress tolerance) طراحی شده اند، را انجام دهید. تحمل پریشانی (به شما کمک می کند تا بتوانید با هیجانات اشفته سازتان کنار بیایید) در واقع به معنای، ارتقای ظرفیت شما برای تحمل از دست دادن کنترل است.

از جمله ی این تمرینات می توان به ممانعت از بررسی یا تنظیم چیزی تا زمانی که واقعاً نیاز به انجام این بررسی باشد، اشاره کرد. اگرچه این کار در ابتدا می تواند بسیار سخت باشد، اما با گذشت زمان، شما به توانایی خود در تحمل و مدیریت این کنترل کردن ها، اطمینان بیشتری خواهید یافت.

برای به دست آوردن درک و آگاهی بیشتر از وضعیت خود، صحبت کردن با یک درمانگر بهترین راه است و بازخورد مورد نیاز شما را در هنگام تلاش برای کاهش تأثیر این اختلال بر روی زندگی تان، به شما ارائه می دهد.

زندگی با کمال گرایی  OCD

اقداماتی وجود دارد که می توانید برای رفع علائم OCD و همچنین کمال گرایی خود انجام دهید. برخی از این اقدامات و راهکارها عبارتند از:

• استراتژی های خودیاری را امتحان کنید. بسیاری از رفتارهای خودیاری که به افراد در مقابله با OCD کمک می کنند، می توانند به مدیریت و کنترل کمال گرایی شما نیز کمک کنند.
• بر روی تغییر کمال گرایی ناسالم خود کار کنید. به ویژه پرداختن به کمال گرایی مربوط به این وضعیت به احتمال زیاد به بسیاری از جنبه های مختلف این اختلال کمک می کند.
• بر روی رفتارهای زیاده خواهانه و بیش از حد کمال گرایانه ی خود کار کنید. تکنیک هایی که به افراد زیاده خواه کمک می کنند تا به کمال گرایی بپردازند نیز می توانند به درمان OCD حتی در حد کمی هم که شده کمک کنند.

با این حال، شاید مهمترین نکته برای درک نقش کمال گرایی در OCD این است که بفهمیم OCD در هر شخصی متفاوت است. هر ویژگی شخصیتی که یک فرد داشته باشد می تواند در این اختلال نقش و تأثیری متفاوت داشته باشد.