حملات پانیک که اصلی ترین نشانه و علامت اختلال هراس یا پانیک است، اغلب با دیگر عوارض اشتباه گرفته می شوند. اما حقایق جالب بسیاری در مورد این تجربه وجود دارد. متأسفانه، داستان های رایج در مورد اختلال هراس باعث سردرگمی بسیاری از افراد در مورد این حملات شده است. به عنوان مثال، بسیاری از مردم معتقدند حملات پانیک تنها یک واکنش بیش از حد به یک رویداد ترسناک یا ناتوانی در کنترل واکنش های فرد در برابر استرس است. چنین تصورات غلطی فقط یک انگ بر اختلال پانیک می زنند و درست نیستند.
اگر پزشک شما تشخیص داده که مبتلا به اختلال هراس یا پانیک هستید، ممکن است یک درک اولیه از اختلال پانیک داشته باشید و چیزهایی در این رابطه بدانید. اما حتی شما ممکن است از برخی ویژگی های این حملات بی خبر باشید. مواردی که در ادامه ی این مقاله آورده ایم حقایقی را برای شما روشن می کند که معمولاً در مورد حملات پانیک نادیده گرفته می شوند.
در ادامه این مقاله با ما همراه باشید. توصیه می شود در هنگام بروز علائم اختلال هراس یا پانیک حتما در اسرع وقت به بهترین روانپزشک تهران مراجعه نمایید تا تحت درمان قرار بگیرید.
اختلال پانیک
اختلال پانیک یک وضعیت جدی سلامت روان است که می تواند تأثیر زیادی بر زندگی فرد داشته باشد. مشخصه آن دوره های ناگهانی و شدید ترس و اضطراب است که به حملات پانیک معروف است. در طول حمله پانیک، فرد ممکن است ضربان قلب، تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه و ترس از عذاب را تجربه کند.
این علائم می تواند آنقدر شدید باشد که باعث شود فرد احساس کند در حال حمله قلبی است یا در شرف مرگ است. اختلال پانیک میتواند بسیار ناتوانکننده باشد و باعث میشود افراد به دلیل ترس از حمله پانیک از موقعیتها یا فعالیتهای خاصی اجتناب کنند. همچنین می تواند منجر به سایر مشکلات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب شود.
خوشبختانه، درمانهایی برای کمک به مدیریت اختلال هراس وجود دارد. درمان شناختی-رفتاری (CBT) نوعی روان درمانی است که به افراد کمک می کند الگوهای فکری و رفتارهای خود را که به حملات پانیک آنها کمک می کند، تشخیص دهند و تغییر دهند. داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب نیز می توانند برای مدیریت اختلال هراس استفاده شوند. با درمان مناسب، افراد مبتلا به اختلال پانیک می توانند یاد بگیرند که علائم خود را مدیریت کنند و زندگی رضایت بخش تری داشته باشند.
علائم اختلال پانیک
اختلال هراس یک وضعیت جدی سلامت روان است که می تواند تأثیر عمیقی بر زندگی فرد داشته باشد. این بیماری با دوره های ناگهانی و شدید ترس و اضطراب مشخص می شود که اغلب با علائم فیزیکی مانند درد قفسه سینه، تپش قلب، تنگی نفس، سرگیجه، لرزش و گرگرفتگی همراه است. افراد مبتلا به اختلال هراس یا پانیک ممکن است احساس عذاب، ترس از کنترل نشدن و ترس از مردن را نیز تجربه کنند. حملات پانیک می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و می تواند بدون هشدار یا هرگونه محرک آشکار رخ دهد.
علائم فیزیکی اختلال پانیک می تواند بسیار ترسناک باشد و می تواند منجر به احساس درماندگی شود. افراد مبتلا به اختلال پانیک ممکن است احساس گناه یا شرم را نیز تجربه کنند و ممکن است در خواب یا تمرکز مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است تغییراتی در اشتها، مشکل در تمرکز، و احساس بی قراری یا تحریک پذیری را تجربه کنند.
اگر شما یا شخصی که می شناسید علائم اختلال پانیک را تجربه می کنید، مهم است که از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید. گزینه های درمانی برای رهایی از پانیک معمولاً شامل ترکیبی از روان درمانی، دارو درمانی و تغییر سبک زندگی است. با درمان مناسب، افراد مبتلا به اختلال پانیک می توانند یاد بگیرند که علائم خود را مدیریت کنند و زندگی رضایت بخشی تری داشته باشند.
حملات پانیک ممکن است زمانی رخ بدهند که شما در خواب هستید
هرچقدر هم که عجیب به نظر برسد، اما ممکن است هنگامی که شما در یک خواب عمیق هستید، دچار حمله پانیک شوید. حملات پانیک شبانه، زمانی رخ می دهند که علائم حمله پانیک شما را از خواب پرانده و بیدار می کنند.
علائم این حملات می تواند شبیه به علائم حملات پانیک روزانه باشد، علائمی مانند لرزش، تعریق زیاد و درد قفسه سینه. هنگامی که یک حمله ی پانیک شبانه رخ می دهد، ممکن است فرد موقع بیدار شدن دچار تنگی نفس یا نفس نفس زدن شود.
مانند حملات پانیک روزانه، حملات پانیک شبانه نیز با وحشت زدگی و احساس ترس شدید قابل تشخیص هستند. و این که فرد احساس کند کنترل خود را از دست داده و یا در یک شرایط اورژانسی قرار دارد، چیز غیرمعمولی نیست.
علائم دگرسان بینی خود (حالتی که فرد در آن خود را خارج از بدن خود می بیند) و دگرسان بینی محیط (نوعی تجربه ذهنی نسبت به غیر واقعی بودن محیط) نیز معمولی است، زیرا فرد وحشت زده ممکن است احساس کرختی و بی حسی و همچنین احساس گیجی داشته باشد. آنها ممکن است حس عجیب و غریبی داشته باشند که از محیط اطراف خود جدا شده اند، احساس می کنند در حال خواب هستند یا جسم خود را از دور تماشا می کنند.
حملات شبانه می تواند زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد و به طور بالقوه باعث ایجاد خستگی در طول روز، اضطراب بیشتر و اختلالات خواب شود.
اگر حملات پانیک شبانه باعث اختلال در استراحت شبانه شما می شود، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که از پزشکان متخصص برای کنترل و مدیریت اختلال خود کمک بخواهید.
حملات پانیک فقط با اختلال هراس اتفاق نمی افتد
حملات پانیک نشانه بارز اختلال پانیک هستند، اما گاهی حملات پانیک می توانند در اثر سایر اختلالات سلامت روان نیز رخ بدهند. با توجه به ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) ، راهنمای مرجع متخصصان سلامت روان برای تشخیص دقیق، حملات پانیک در شرایط مختلفی رخ می دهند.
حملات پانیک اغلب با سایر اختلالات خلقی و اضطرابی از جمله آگورافوبیا، فوبیا و هراس های خاص، اختلال فشار و استرس پس از سانحه (PTSD)، وسواس فکری- عملی (OCD)، افسردگی و اختلال خلقی دوقطبی نیز مرتبط هستند.
همچنین حملات پانیک می تواند به طور مشابه با سایر بیماری های روانی، از جمله اختلالات خوردن، اختلالات شخصیتی و شرایط مربوط به مصرف مواد نیز مرتبط باشد. در برخی موارد نیز حملات پانیک می تواند بخشی از شرایط خاص پزشکی مانند بیماری ریفلاکس معده (GERD)، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و اختلالات خواب باشد.
علل اختلال پانیک
اختلال پانیک یک وضعیت سلامت روان است که با دوره های ناگهانی و شدید ترس و اضطراب مشخص می شود. این می تواند ناتوان کننده باشد و به طور قابل توجهی در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. در حالی که علت دقیق اختلال هراس شناخته نشده است، عوامل متعددی وجود دارند که در ایجاد آن نقش دارند. اینها شامل ژنتیک، عوامل محیطی و برخی ویژگی های شخصیتی است.
ژنتیک ممکن است در ایجاد اختلال پانیک نقش داشته باشد، زیرا مشخص شده است که افرادی که سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی دارند بیشتر در معرض ابتلا به اختلال پانیک هستند. علاوه بر این، برخی از عوامل محیطی، مانند تجربه یک رویداد آسیب زا یا یک رویداد استرس زا در زندگی، می تواند باعث حملات پانیک شود. در نهایت، برخی از ویژگی های شخصیتی، مانند حساسیت شدید به استرس یا داشتن نگرش کمال گرا، نیز می تواند خطر ابتلا به اختلال پانیک را افزایش دهد.
توجه به این نکته ضروری است که اختلال هراس یک وضعیت پیچیده است و علت دقیق آن مشخص نیست. با این حال، درک عوامل خطر بالقوه می تواند به افراد کمک کند تا از علائم و نشانه های اختلال پانیک آگاه شوند و در صورت لزوم به دنبال درمان باشند. با درمان مناسب، افراد می توانند یاد بگیرند که علائم خود را مدیریت کنند و زندگی سالم و رضایت بخشی داشته باشند.
رژیم غذایی و ورزش می تواند تأثیر عمیقی بر حملات پانیک داشته باشد
ورزش منظم و تغذیه مناسب فواید بی شماری دارد، اما آیا می دانستید که انتخاب شیوه زندگی شما می تواند تأثیر عمیقی بر تجربه شما از حملات پانیک داشته باشد؟
تحقیقات نشان داده اند که شرکت در یک برنامه ورزشی منظم می تواند احساس استرس، تنش ناشی از اضطراب و انقباض ها گرفتگی های بدن را کاهش دهد. همچنین ممکن است دفعات حملات پانیک را نیز کاهش دهد.
رژیم غذایی شما نیز می تواند بر تجربه شما از حملات پانیک تأثیر بگذارد. مطالعات نشان داده است که برخی از غذاها و مواد می توانند باعث ایجاد اضطراب و سایر علائم حملات پانیک شوند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد کافئین، الکل یا گلوتامات مونوسدیم (MSG) 12 (یک افزودنی مواد غذایی است که در ترکیبات غذاهای آماده استفاده می شود) می تواند به طور بالقوه اضطراب و حملات پانیک را افزایش دهد.
حملات پانیک ممکن است به طور غیر منتظره رخ دهند
نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی (DSM-5) دو نوع حمله ی پانیک را توصیف می کند: حمله ی مورد انتظار، یا نشانه دار، و حمله ی غیر منتظره. حملات پانیک مورد انتظار هنگامی رخ می دهد که فرد با نشانه ها یا محرک های خاصی تحریک شود. به عنوان مثال، فردی که از ارتفاع می ترسد (آکروفوبیا)، هنگامی که در یک طبقه بلند در یک ساختمان یا در هواپیما قرار دارد، دچار حمله پانیک می شود.
از سوی دیگر حملات پانیک غیرمنتظره، ناگهانی و بدون هیچ نشانه مشخصی رخ می دهند. افکار نگران کننده و ترسناک یا عوامل خارجی مانند فوبیای خاص یا یک رویداد آسیب زا می تواند آنها را به وجود آورد. حملات پانیک غیرمنتظره، شایع ترین نوع تشخیص اختلال پانیک است.
اجتناب و دوری از فوبیا می تواند ترس شما را بیشتر کند
بسیاری از مبتلایان به حملات پانیک با دوری از موقعیت هایی که فکر می کنند منجر به حملات پانیک می شوند، رفتارهای اجتنابی را در خود ایجاد می کنند. برای مثال، شخصی که از پرواز هراس دارد ممکن است هرگز با هواپیما سفر نکند، زیرا می داند که در هواپیما دچار حمله پانیک می شود.
رفتارهای اجتنابی ممکن است در ابتدا منطقی به نظر برسند، اما می توانند مانع از لذت بردن از تجربیات مختلف در زندگی شوند. وحشت و اجتناب ممکن است شما را از حضور در مجالس اجتماعی یا سفربه جاهای دور باز دارد. به علاوه، رفتارهای اجتنابی اغلب اضطراب شما را تقویت می کنند و ترس شما را از مکان ها یا موقعیت های خاص بیشتر می کنند.
به جای اجتناب از موقعیت های وحشت زا، سعی کنید وقتی در این موقعیت ها قرار می گیرید هیچ کاری و هیچ فکری نکنید و فقط نفس بکشید. دفعه بعد که احساس کردید یک حمله پانیک رخ می دهد، توجه خود را به نفس کشیدنتان جلب کنید. در حین حمله ی پانیک، ممکن است متوجه شوید که نفس شما سریع و کم عمق شده است.
با تنفس آرام و به صورت ارادی کنترل تنفس خود را در دست بگیرید. نفس عمیق را از طریق بینی خود بکشید و ریه های خود را از هوا پر کنید. از دهان خود بازدم کنید و تمام هوا را از ریه های خود خارج کنید. این الگوی تنفس عمیق را ادامه دهید تا زمانی که احساس آرامش بیشتری کنید.
اگر تمرینات تنفس عمیق و سایر استراتژی های خودیاری مؤثر واقع نشدند، لازم است که از یک متخصص کمک بگیرید. چنین کمکی می تواند به شما در تشخیص درست و ایجاد راه هایی برای مدیریت اضطراب و حملات پانیک کمک کند. همچنین، یک متخصص بهداشت روان حرفه ای و مجرب می تواند توضیحات واضح و اطلاعات لازم در مورد درمان اختلال پانیک را به شما ارائه دهد.
تشخیص
وقتی نوبت به تشخیص اختلال هراس می رسد، مهم است که علائم مرتبط با آن را درک کنید. علائم اختلال هراس می تواند شامل احساس ترس یا وحشت شدید، داشتن ضربان قلب بالا، تنگی نفس، عرق کردن، لرزش، احساس خارج از کنترل بودن و احساس اینکه می خواهید بمیرید، باشد. اگر این علائم را به طور منظم تجربه می کنید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید تا تشخیص مناسب را دریافت کنید.
پزشک احتمالاً از شما در مورد علائم، سابقه پزشکی و هرگونه سابقه خانوادگی مشکلات روانی سؤال می کند. آنها همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی برای رد هر گونه علل احتمالی دیگر انجام دهند. اگر پزشک شما مشکوک به اختلال پانیک باشد، ممکن است شما را برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهد.
این ممکن است شامل یک ارزیابی روانشناختی، مانند پرسشنامه یا مصاحبه، برای کمک به تعیین اینکه آیا شما دچار اختلال هراس هستید یا خیر. با تشخیص و درمان صحیح، می توان اختلال پانیک را مدیریت کرد و می توانید زندگی کامل و سالمی داشته باشید.
درمان
اختلال پانیک یک وضعیت سلامت روانی جدی است که می تواند علائم ناتوان کننده ای از جمله ترس شدید، درد قفسه سینه، تنگی نفس و تپش قلب ایجاد کند. خوشبختانه، درمانهای مؤثری برای کمک به افراد در مدیریت علائم و داشتن زندگی سالمتر و رضایتبخشتر وجود دارد.
رایج ترین درمان برای اختلال هراس، درمان شناختی-رفتاری (CBT) است. این نوع درمان به افراد کمک می کند تا افکار و باورهای منفی را که می تواند منجر به حملات پانیک شود، شناسایی کرده و به چالش بکشد. همچنین به افراد تکنیک های آرام سازی و راهبردهای مقابله ای را آموزش می دهد تا به آنها در مدیریت علائم کمک کند.
علاوه بر CBT، از داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب نیز می توان برای کاهش دفعات و شدت حملات پانیک استفاده کرد. در برخی موارد، ترکیبی از درمان و دارو توصیه می شود. برای کسانی که به درمان های سنتی پاسخ نمی دهند، درمان های جایگزین مانند یوگا، مدیتیشن و طب سوزنی ممکن است مفید باشد.
مهم است که به یاد داشته باشید که تجربه همه افراد در مورد اختلال پانیک متفاوت است، بنابراین مهم است که با یک متخصص سلامت روان کار کنید تا بهترین برنامه درمانی را برای خود پیدا کنید. با حمایت و درمان مناسب، می توان اختلال پانیک را مدیریت کرد و زندگی سالم و رضایت بخشی داشت.
يكى از انواع اختلالات اضطرابى، پانیک می باشد. اختلال پانیک با حملات خود به خود پانیک مشخص می شود. این اختلال ممکن است به تنهایی یا همراه با گذر هراسی رخ دهد ( ترس از قرار گرفتن در فضاهای باز، تنها ماندن در خارج از خانه یا مکان های شلوغ )اختلال پانيك می تواند منجر به سوء مصرف الکل یا دارو، افسردگی و محدودیتهای شغلی و اجتماعی شود.
بياد داشته باشيد گذر هراسی ممکن است به تنهایی رخ دهد (بدون پانيك) اگرچه معمولا بیمار دچار حملات پانیک نیز می شود. اضطراب انتظار در اين بيماران به صورت هراس و استرس از بروز مجدد حمله پانيك مي باشد و در اغلب مبتلايان قابل مشاهده است. در این مقاله قصد داریم اطلاعات جامعی درباره حملات پانیک، علت، علائم و انواع روش های درمانی آن اطلاعات جامعی در اختیار شما قرار دهیم. چنانچه قصد دارید در این زمینه بیشتر بدانید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید…

حملات وحشت و هراس(پانیک)
همهی ما با ترس مواجه شدهایم. منظورمان همان احساس رایج و آشنایی است که هنگام روبه رو شدن با چیزی ناشناخته یا موقعیتی نامناسب به سراغمان میآید. این واکنش بخشی از پاسخ سیستم عصبی ما به موقعیتهای خطرناک یا احتمالا خطرآفرین است و ما را برای جنگ یا گریز آماده میکند. اختلال پانیک یا حمله هراس، یکی از اختلال های اضطرابی است که در آن فرد به طور ناگهانی دچار ترس و تپش قلب شدید، بدون وجود سابقه ای از بیماری های قلبی می شود. این اختلال باعث دستپاچگی و ترس شدید بیمار می شود و معمولا او را به مطب پزشک می کشاند. اما در بررسی های تخصصی هیچ نشانی از بیماری قلبی و جسمی دیده نمی شود. اگر چه عواملی جز عوامل روانی نیز در بروز این اختلال دخالت دارند، با این حال بیشترین عامل بروز این نوع از اضطراب کشنده، زمینه افسردگی و خاطرات سرکوب شده و گذشته تلخ فرد می باشد که ممکن است با یک اتفاق ناراحت کننده هر چند ساده پدیدار شود. هرچند در اغلب مواقع خود بیمار هیچ خاطره ای را بیاد ندارد!! اگر شما نیز حملات عصبی یا پَانیک دارید، می دانید که این حملات می توانند یک تجربه ی ترسناک و همراه با اثرات بعدی باشند که مدیریت آن می تواند بسیار چالش برانگیز باشد. با این حال، با دنبال کردن مراحل ارائه شده در این مقاله، ممکن است بتوانید کمی تسکین پیدا کنید و پس از حملات پانیک خود به مسیر عادیتان بازگردید.
تجربه ی یک حمله پنیک چه احساسی دارد؟
تصور کنید که در حال رانندگی به سمت محل کار هستید که ناگهان احساس ترس و هراس بر شما غلبه می کند. احساس می کنید قلب شما از قفسه سینه تان بیرون می زند و در نفس کشیدن خود مشکل دارید. وقتی شروع به لرزیدن و عرق کردن می کنید، به طور فزاینده ای می ترسید. در پاها و دست هایتان احساس سوزن سوزن شدن می کنید و حالت تهوع به شما دست خواهد داد. شما با خود فکر می کنید، که “این اتفاق نمی تواند برای من بیفتد.” تقریباً این حس به شما دست می دهد که از دور خودتان را می بینید و احساس می کنید کاملاً از خود و محیط اطراف خود جدا شده اید. از ترس اینکه کنترل ماشین خود را از دست بدهید یا اینکه پشت فرمان ماشین خود بیهوش شوید، خودروتان را متوقف می کنید و کنار جاده متوقف می شوید.
به همان سرعتی که علائم شما شروع می شود، متوجه می شوید که این احساسات به تدریج فروکش می کنند. اما حتی زمانی که متوجه می شوید که حمله ی پنیک شما به پایان رسیده است، باز هم احساس می کنید که در خطر هستید و یا استرس و دلشوره دارید. مدت زمان کمی طول می کشد تا دوباره تمرکز کنید و به جاده برگردید. بقیه ی طول روز شما با یک حس عصبی و با دلهره و اضطراب همراه خواهد بود. این حملات می توانند تأثیرات عاطفی، فیزیکی و شناختی بر روی شما داشته باشند که ممکن است مدت ها پس از برطرف شدن حمله بر شما تأثیر بگذارند. پس از تجربه ی یک حمله ی پنیک، ممکن است برای شما دشوار باشد که خودتان را جمع و جور کنید.
علائم حین حمله پانیک
در طول حمله، شخص حداقل چهار تا از نشانههای ذیل را که بطور ناگهانی پیدا شده و در جریان ده دقیقه به حداکثر شدت خود میرسند، تجربه میکند:
• تپش قلب (افزایش ضربان قلب)
• تعریق (عرق کردن زیاد)
• احساس سرگیجه
• احساس کوتاه شدن تنفس (نفستنگی)
• احساس ناراحتی یا درد در قفسه سینه
• احساس لرزیدن
• تهوع یا احساس ناراحتی در شکم
• احساس خفه شدن
• ترس از مردن
• سوزن سوزن شدن اعضای بدن
• ترس از دست دادن کنترل یا ترس از دست دادن هوشیاری
• احساس واقعیت زدودگی (اینکه شخص فکر کند قادر به تجربه واقعیت اطراف خود نیست) و احساس شخصیت باختگی (شخص فکر میکند از شخصیت خود جدا شده و خود واقعی نیست)
• احساس سردی یا داغ شدن بدن
عوامل موثر در حملات پانیک
- ارث، شانس این بیماری را ۶ برابر افزایش می دهد.
- مصرف چای وقهوه، سیگار در افراد مستعد
- مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
- بیخوابی در افراد مستعد
- بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت
- در پایان باید به این نکته اشاره کرد حملات پانیک معمولا زمانی که شما دور از خانه هستید، رخ می دهند اما می توانند در هر زمان و هر مکان اتفاق بیفتد. علائم و نشانه های حمله پانیک به تدریج به وجود می آیند و معمولا تا ۱۰ دقیقه به اوج می رسند. اکثر حملات پس از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به اتمام می رسند و به ندرت بیش از ۱ ساعت طول می کشند.
تاثیر مواد غذایی بر اختلال پانیک
طبق بررسی های انجام شده بر روی بیماران پانیک ارتباط مستقیمی بین رژیم غذایی فرد و شدت بیماری دارد. شایع ترین مواد غذایی که بر این اختلال تاثیرگذار است، فست فودها می باشد این غذا به علت دارا بودن نمک مونو سدیم گلوتامات بر سیستم گلوتامینرژیک تاثیر گذار می باشد. سیستم گلوتامینرژیک در بدن مسئول کنترل اضطراب می باشد. مواد گلوتامات در فست فودها این سیستم را ضعیف کرده و باعث کاهش اضطراب و ترس در فرد می شود. به همین دلیل کودکان و خانم ها برای کنترل خشم و کاهش اضطراب خود از غذاهای چرب و فست فود ها استفاده می کنند که تاثیر آن موقت بوده و به تدریج باعث افزایش فشارخون و وزن می شود.
تاثیر نیکوتین و کافئین بر پانیک
اختلالات اضطرابی از شایعترین اختلالات روانپزشکی می باشند و عمدتا فرد مبتلا پیگیری لازم را جهت درمان و بهبودی انجام نمی دهد، لذا مزمن شده و در نهایت میتواند سبب افت عملکرد فرد گردد. اما یکی از انواع اختلالات اضطرابی که فرد را ناچار به مراجعه هر چه سریعتر نزد پزشک میکند، علایم اضطراب حاد و شدیدی است که فرد را تا سرحد احساس مرگ قریب الوقوع پیش میبرد و اختلال پانیک نامیده می شود.
مشخصه اختلال پانیک، حملات ناگهانی و غیر منتظره ترس شدیدی است که گاها همراه با احساس مرگ قریب الوقوع، تعرق، لرزش، سبکی سر، تپش قلب، تنگی نفس، مور مور شدن یا سوزن سوزن شدن اندام ها و … می باشد. اساسا شیوع این اختلال در جامغه حدود ۵% است یعنی از هر ۲۰ نفر یکنفر به آن مبتلا میشوند. یکی از موضوعات پراهمیت در این رابطه ابتلای همزمان این افراد به سایر اختلالات روانپزشکی است تا آنجا که مطالعات نشان داده است حدود ۹۰% این افراد به اختلال دیگری ازجمله وسواس، افسردگی و … مبتلا می باشند. همچون بسیاری دیگر از اختلالات روانپزشکی علل متعددی در ایجاد پانیک دخیل می باشند که از آن جمله می توان به برخی مشکلات هورمونی و ارثی اشاره نمود. اما از سایر علل احتمالی میتوان به عوامل روانی_اجتماعی نام برد و در درمان این اختلال گرفتن شرح حال دقیق و توجه به علل احتمالی و سایر اختلالات همزمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
عموما این افراد به درمان پاسخ بسیار مناسبی میدهند و حدود نیمی از آنها در طولانی مدت بی علامت میشوند. یکی از رژیم های غذایی مناسب برای آنها کاهش مصرف مواد کافئین دار و نیکوتین (سیگار) میباشد.
تشخیص پانیک
معیارهای تشخيصى حمله پانیک به صورت زير مى باشد؛
دوره مشخصی از ترس یا ناراحتی شدید، که در طی آن چهار مورد ( یا بیشتر ) از علائم زیر به صورت ناگهانی ایجاد شده و طی مدت 10 دقیقه به اوج خود برسند :
• تپش قلب ، کوبش قلب یا تسریع ضربان قلب
• تعریق
• لرزش یا تکان خوردن
• احساس تنگی نفس یا خفه شدن
• احساس انسداد گلو
• درد یا ناراحتی قفسه سینه
• تهوع یا ناراحتى شکمی
• احساس سرگیجه ، اختلال تعادل ، سبک شدن سر یا غش
• مسخ واقعیت ( احساسات غیر واقعی ) یا مسخ شخصیت ( جدا شدن از خود )
• ترس از دست دادن کنترل یا دیوانه شدن
• ترس از مردن
• پارستزی ( احساس خواب رفتگی یا سوزن سوزن شدن )
• احساس سرما یا گر گرفتگی
نكته مهم حملات پانیک غیرمنتظره و مکرر بودن آن مى باشد.
• اين بيماران نگرانی مداوم درباره بروز یک حمله دیگر دارند.
• نگرانی درمورد اهمیت حمله ها یا پیامدهای آنها وجود دارد
• تغییر قابل ملاحظه رفتار به دلیل این حمله ها
تشخيص اين اختلال برعهده بهترین روانپزشک است و صرف وجود علايم فوق به معناى ابتلا به آن نيست و نياز به رد ساير علل دارد. نبايد حملات پانیک در نتیجه اثرات فیزیولوژیک مصرف یک ماده ( مثل سوء مصرف داروی تجویز شده ) یا یک بیماری طبی عمومی ( مثل هیپرتیروئیدی ) ایجاد شده باشد.