افسردگی عمده؛ علل، نشانه‌ها و درمان
افسردگی عمده یکی از اختلالات روانپزشکی رایج است و در سراسر جوامع جهان رواج دارد. طبق آمارهای جهانی، میلیون‌ها نفر از افراد در سراسر جهان با این اختلال مواجه هستند و تأثیرات آن بر سلامت جسمی و روانی فرد و جامعه بسیار قابل توجه است. در این مقاله، هدف ما بررسی افسردگی عمده، از جمله علل، علائم و عوامل موثر در تشدید یا کاهش آن است.
محتوا
افسردگی عمده چیست؟
افسردگی عمده یا افسردگی بالینی اختلالی روانشناختی است که به صورت مزمن و شدید با احساسات افسردگی عمیق، کاهش انرژی و علاقه، ناراحتی ذهنی و تغییرات در روحیه و عملکرد روزانه همراه است. این اختلال از طریق تاثیر منفی بر فعالیتهای روزمره، روابط اجتماعی و کیفیت زندگی افراد بروز می‌کند.
علائم این اختلال شامل تغییرات در الگوی خواب، اشتها و احساسات منفی و دیگر علائم است که در ادامه به تعداد بیشتری از آنها می‌پردازیم.. افسردگی عمده نیاز به تشخیص و درمان توسط روان درمانگر دارد.
علائم افسردگی عمده چیست؟
اگر چه افسردگی عمده ممکن است تنها در دوره ای از زندگی افراد مشاهده شود با این حال و به طور معمول مردم دارای چندین دوره ی بیماری هستند که ممکن است چند روز باشد و علائم زیر را در بر می گیرد:
- احساس ناراحتی، غمناک، پوچی و یا ناامیدی
- تکان های عصبی، تحریک پذیری و یا ناکامی حتی برای مسائل کوچک
- از دست دادن علاقه یا لذت بردن بیش از حد از فعالیت های روزانه ورزش و عادات رفتاری
- اختلال خواب، شامل بی خوابی و بیش از حد خوابیدن
- احساس خستگی و کمبود انرژی و در فعالیت های کم هم بیشترین تلاش را می کنند.
- کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن
- اضطراب، بیقراری و یا بی حوصلگی
- کندی در تفکر، صحبت کردن و حرکات بدن
- احساس بی ارزش بودن یا گناه، تثبیت در شکست های گذشته یا خودخواهی
- اختلال در فکر کردن، متمرکز کردن، تصمیم گیری و به یاد آوردن موارد مختلف
- افکار مکرر و عادی در خصوص مرگ، خودکشی، تلاش برای خودکشی و حتی خودکشی
- مشکلات جسمی با دلایل نامشخص، مانند درد پشت و سر درد
برای بسیاری از افراد مبتلا به اختلال افسردگی عمده، معمولا علائم به اندازه کافی شدید هستند و باعث ایجاد مشکلات قابل توجه ای در فعالیت های روزمره مانند کار، مدرسه و فعالیت های اجتماعی و یا روابط با دیگران می شود. بعضی از افراد نیز ممکن است به طور معمول احساس بد و ناخوشایند داشته باشند و علت آن را ندانند.
علل بروز افسردگی عمده چیست؟
افسردگی عمده که به عنوان اختلال افسردگی اساسی نیز شناخته می شود، یک وضعیت سلامت روان پیچیده با عوامل متعددی است که در آن نقش دارند. علت دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است، اما به طور کلی اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، ژنتیکی، محیطی و روانی اجتماعی را شامل می شود.
◀ عوامل بیولوژیکی
- ژنتیک یا سابقه خانوادگی
- تغییرات در مغز، به ویژه اختلالات در انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین
- تغییرات هورمونی، مانند تغییرات در دوران بارداری، یائسگی یا اختلالات تیروئید
- تغییرات در تعادل هورمون های بدن که ممکن است در ایجاد یا تحریک این اختلال نقش داشته باشد.
◀ عوامل روانشناختی
- ویژگی های شخصیتی مانند عزت نفس پایین، بیش از حد وابسته بودن، انتقاد از خود یا بدبین بودن
- رویدادهای آسیب زای زندگی یا استرس زا، مانند سوء استفاده فیزیکی یا جنسی، مرگ یا از دست دادن یکی از عزیزان، یک رابطه دشوار، یا مشکلات مالی
- اضطراب، اختلال هراس یا فوبیای اجتماعی
◀ عوامل محیطی
- دسترسی محدود به منابعی مانند غذا، مسکن و مراقبت های بهداشتی
- عدم حمایت اجتماعی
- قرار گرفتن در معرض خشونت یا جنایت
◀ عوامل دیگری که ممکن است به افسردگی منجر شوند عبارتند از:
- سوء مصرف مواد
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات اشتها
- اختلال استرس پس از سانحه
- بیماری های مزمن مانند سرطان، سکته مغزی، درد مزمن یا بیماری قلبی
- برخی داروها، مانند برخی از داروهای فشار خون بالا یا قرص های خواب
توجه به این نکته ضروری است که افسردگی عمده یک ضعف یا نقص شخصیتی نیست و یک اختلال قابل درمان است.
درمان افسردگی عمده چگونه است؟
درمان افسردگی عمده معمولاً به صورت ترکیبی از روش‌های درمان دارویی و روانشناختی انجام می‌شود. در ادامه، روش‌های درمانی رایج برای افسردگی عمده را شرح می‌دهیم:
◀ درمان دارویی
آنتی‌دپرسانت‌ها (مثل سروتونین بازجذب کننده‌ها و نوراپینفرین بازجذب کننده‌ها)
این دسته داروها برای تعدیل سطح مواد شیمیایی در مغز مانند سروتونین و نوراپینفرین استفاده می‌شوند.
- آنتی‌اکسیدان‌ها
برخی آنتی‌اکسیدان‌ها مانند اسید آلفا-لیپوئیک در درمان افسردگی عمده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- آنتی‌اضطرابی‌ها
این دسته داروها برای کنترل اضطراب و تسکین علائم همراه با افسردگی استفاده می‌شوند.
در هر صورت، استفاده از داروها باید توسط یک پزشک متخصص تجویز و نظارت شود. انتخاب دارو و دوز مناسب باید بر اساس شدت علائم، تاریخچه بیماری و واکنش فرد به درمان مشخص شود.
◀ درمان روانشناختی
- رواندرمانی شناختی رفتاری (CBT)
این روش درمانی بر اصلاح الگوهای منفی افکار و رفتارهای ناسالم که به افسردگی عمده مرتبط هستند، تمرکز دارد. این اصلاح الگوها بهبود علائم افسردگی را ممکن می‌سازد.
- درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT)
این روش مبتنی بر تمرینات ذهن‌آگاهی و مدیتیشن است. با کمک این روش، افراد می‌توانند به بررسی و قبول عواطف و افکار منفی خود بپردازند و بهبود خودآگاهی و سازگاری روزمره خود را تقویت کنند.
◀ روش‌های تکمیلی
- ورزش و فعالیت بدنی
فعالیت بدنی منظم و ورزش می‌تواند هورمون‌های سرخوشی را در بدن افزایش داده و علائم افسردگی را کاهش دهد.
- تغذیه سالم
رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم با مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی می‌تواند به بهبر افسردگی کمک کند.
- مدیتیشن و روش‌های آرامش‌بخش
تمرینات مدیتیشن، تنفس عمیق و روش‌های آرامش‌بخش می‌توانند به کاهش استرس و افزایش آرامش روانی کمک کنند.
چه زمانی برای درمان افسردگی عمده به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که شما یا کسی که در ارتباط با آن هستید، علائم افسردگی عمده را تجربه می‌کنید، مهم است که به زودی به پزشک مراجعه کنید. درمان افسردگی عمده به مشاوره و درمان تخصصی نیاز دارد و تاخیر در تشخیص و درمان می‌تواند تأثیرات منفی بر روی کیفیت زندگی شما داشته باشد. در زیر، برخی از نشانه‌ها و علائمی که ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک را نشان می‌دهند را ذکر می‌کنم:
◀ علائم روحی و روانی
- احساس افسردگی شدید، اضطراب یا خستگی مداوم.
- کاهش علاقه و لذت در فعالیتهای روزمره و سرگرمی‌های قبلی.
- افکار منفی و پیش‌آگهی‌های بدبینانه درباره آینده.
- کاهش تمرکز و حافظه.
- عدم توانایی در تصمیم‌گیری و انجام وظایف روزمره.
◀ تغییرات جسمانی
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص یا افزایش وزن بیش از حد.
- بی خوابی یا خواب زیاد، بیدار شدن زودهنگام یا مشکلات در خواب.
- خستگی مداوم و انرژی کم.
- درد بدن یا مشکلات گوارشی بدون علت آشکار.
◀ علائم اختلالات روانشناختی یا جسمی شدید
- افکار خودکشی یا خودآسیبی
- افزایش مصرف مواد مخدر یا الکل به عنوان فراری از احساس افسردگی.
- اختلالات خوردن (افزایش یا کاهش اشتها).
- اختلالات جنسی و کاهش اعتماد به نفس جنسی.
نتیجه‌گیری
افسردگی عمده یک اختلال روانی جدی است که تاثیرات مهمی بر روحیه، عملکرد روزانه و کیفیت زندگی فرد دارد. در این مقاله، ما به بررسی نشانه‌ها، علل و روش‌های درمانی افسردگی عمده پرداختیم. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که افسردگی عمده تحت تأثیر عوامل متعددی مانند عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و عوامل شخصی قرار می‌گیرد. این بیماری باعث کاهش سطح سروتونین و نوراپی نفرین در مغز می‌شود که منجر به علائم افسردگی، اضطراب و کاهش علاقه به فعالیتهای روزمره می‌شود.
