اختلال وسواس جبری
اختلال وسواس جبری، الگویی از افکار ناخواسته و ترس هایی است که منجر به بروز رفتارهای تکراری می شود. این وسواس فکری و اجباری می تواند فعالیت های روزانه را مختل کند و رنج آور شود.
بیشتر بخوانید: وسواس
ممکن است، فرد سعی در نادیده گرفتن وسواس خود داشته باشد، اما اضطراب بدی را به همراه خواهد داشت و در نهایت، مجبور به انجام کارهایی می شود تا از میزان استرس خود کم کند.
اختلال وسواس جبری اغلب در موارد خاص دیده می‌شود، به عنوان مثال، ترس زیادی از بیمار شدن. در چنین شرایطی فرد به صورت وسواسی به شستن دست ها ادامه می دهد.
علائم و نشانه های اختلال وسواس جبری
اختلال وسواس جبری، معمولا شامل وسواس فکری و اجباری است. ممکن است خود فرد متوجه وسواس بیش از حد خود نشود، اما می تواند فعالیت های روزانه را مختل کند.
علائم وسواس فکری
وسواس فکری، افکار و تصورات تکراری، پایدار و ناخواسته ای هستند که به طور ناگهانی ظاهر می شوند و منجر به بروز استرس و اضطراب خواهند شد. ممکن است فرد با انجام کارهای اجباری سعی در نادیده گرفتن این افکار داشته باشد.
برخی وسواس های فکری عبارتند از:
- ترس از آلودگی و کثیفی
- آرایش خاص اشیا و متقارن بودنش
- افکار ناخوشایند در مورد از دست دادن کنترل و آسیب زدن به دیگران
نمونه هایی از علائم وسواس فکری عبارتند از:
- ترس از آلوده شدن با لمس اشیایی که دیگران به آن دست زده اند.
- شک به قفل کردن در
- استرس شدید زمانی که کارها به ترتیب انجام نمی شوند.
- تصورات جنسی ناخوشایند
- دوری از موقعیت هایی که وسواس را شدیدتر می کنند.
علائم وسواس اجباری
منظور از وسواس اجباری، رفتارهای تکراری است که فرد مجبور به انجام آن ها می باشد. این رفتارها و کارها با هدف کاهش استرس ناشی از وسواس و یا پیشگیری از بروز اتفاق بدی انجام می شوند.
گاهی ممکن است این رفتارها بسیار افراطی باشند و منطقی برای انجام شان وجود نداشته باشد.
نمونه هایی از علائم وسواس اجباری عبارتند از:
- شست و شوی مرتب دست ها
- چک کردن درها و اطمینان از قفل بودن
- تکرار کردن لغات و دعاها
علت بروز اختلال وسواس جبری چیست؟
علت اصلی بروز اختلال وسواس جبری به طور قطعی مشخص نیست، اما عوامل زیر می توانند دخیل باشند:
- عوامل بیولوژیکی که می تواند نتیجه تغییرات مواد شیمیایی بدن و یا عملکرد مغز باشد.
- ژنتیک
- یادگیری (ترس های وسواسی و یا رفتارهای اجباری می توانند از طریق نگاه کردن به دیگر اعضای خانواده و به مرور زمان یاد گرفته شوند.)
از جمله عوامل موثر می توان به سابقه خانوادگی، اتفاقات همراه با استرس و دیگر شرایط ذهنی اشاره کرد.
چه درمانی برای اختلال وسواس فکری در نظر گرفته می شود؟
هدف از درمان کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی است که با توجه به شدت اختلال ممکن است نیاز به درمان طولانی مدت، ادامه دار و شدید داشته باشد.
روان درمانی
رفتار درمانی شناختی، نوعی روان درمانی است و موثرترین روش درمان اختلال وسواس فکری. در این روش، فرد به تدریج در معرض موضوعاتی که باعث بروز ترس و وسواس می شوند قرار می گیرد. به مرور فرد یاد می گیرد که وسواس خود را کنترل کند و به بهبود کیفیت زندگی نیز کمک خواهد شد.
مصرف دارو
مصرف برخی داروها می توانند به کنترل وسواس کمک کنند، که داروهای ضد افسردگی جزو اولین داروها است.
هدف از مصرف دارو، کنترل علائم با کمترین میزان دوز مصرف است. ممکن است مصرف چند دارو برای فرد در نظر گرفته شود تا مشخص شود کدام یک اثر بهتری دارند.
عوارض جانبی مصرف داروها باید در نظر گرفته شود.
اختلال وسواس فکری، شرایط مزمنی است و بخش از زندگی فرد می شود، به همین خاطر، مهم است که بهترین درمان در نظر گرفته شود.
