افسردگی ارثی و درصد بروز آن
افسردگی ارثی می‌تواند به نسل‌های بعدی منتقل شود و موجب شروع این اختلال در افرادی شود که والدین یا اقوام نزدیکشان به این اختلال مبتلا بوده‌اند. روابط ژنتیکی به طور مستقیم بر روی ساختار و عملکرد مغز تأثیر می گذارند و می توانند عواملی را که با بروز این اختلال مرتبط هستند، تنظیم کنند.
با توجه به اینکه افسردگی ارثی یک موضوع پیچیده است و تأثیرات متعددی بر روی بروز آن دارد، در این مقاله به بررسی علل و عوامل مرتبط با افسردگی ارثی و نقش ژنتیک در انتقال آن، پرداخته خواهد شد.
محتوا
آیا افسردگی ارثی است؟
این اختلال به طور کلی تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار می‌گیرد. با توجه به تحقیقات علمی، به نظر می‌رسد که هر دو عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز و توسعه افسردگی ژنتیکی نقش مهمی دارند. بنابراین، می‌توان گفت که این اختلال به صورت یک عارضه کاملاً ارثی نیست، اما وجود عوامل ژنتیکی می‌تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد.
مطالعات روی خواهران و برادران، دوقلوها و خانواده‌ها نشان داده است که وجود تاریخچه خانوادگی افسردگی می‌تواند احتمال بروز افسردگی ارثی را افزایش دهد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که افسردگی تحت تأثیر تعامل پیچیده‌ای از عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد و برخی افراد به دلیل وجود عوامل ژنتیکی ممکن است به طور ارثی بیشتری در معرض خطر ابتلا به آن باشند.
بیشتر بخوانید: افسردگی مزمن
امکان بروز افسردگی ارثی چقدر است؟
مطالعات نشان می دهد که حدود 40٪ از افراد مبتلا به افسردگی ارثی هستند، در حالی که عوامل محیطی 60٪ باقی مانده را تشکیل می دهند. به طور کلی در مورد اینکه نقش ارث در افسردگی به چه میزان است، نمی‌توان دقیق و قطعی بود. این اختلال معمولاً به عنوان یک عارضه پیچیده به شمار می‌رود و تعدادی از ژن‌ها و عوامل محیطی در بروز آن نقش دارند. بنابراین، امکان بروز افسردگی ارثی وابسته به تعامل بین ژنتیک و عوامل محیطی است و تأثیر هر کدام از این عوامل ممکن است متفاوت باشد.
بیشتر بخوانید: افسردگی در مردان
عوامل موثر در بروز افسردگی ارثی چیست؟
در زیر عواملی که ممکن است در بروز افسردگی ارثی نقش داشته باشند آمده است:
✔ عوامل ژنتیکی
تحقیقات نشان می‌دهد که برخی ژن‌ها ممکن است در تنظیم فرآیندهای شیمیایی و عصبی مغز در افسردگی ارثی نقش داشته باشند. به عنوان مثال، تغییرات در ژن‌های مرتبط با سیستم‌های عصبی و متابولیک می‌تواند در بروز افسردگی ارثی مؤثر باشد.
✔ عوامل محیطی
عوامل محیطی نیز می‌توانند در بروز افسردگی ارثی نقش داشته باشند. مثلاً تجربه‌های زندگی، رویدادهای تروماتیک، استرس‌های مزمن، شرایط اجتماعی و فرهنگی، وضعیت اقتصادی و روابط میان فردی می‌توانند عوامل محیطی باشند که بروز افسردگی ارثی را تسریع و تشدید می‌کنند.
✔ تاریخچه خانوادگی
وجود تاریخچه خانوادگی افسردگی می‌تواند یک عامل موثر در بروز افسردگی ارثی باشد. اگر خویشاوندان نزدیک شما تجربه‌های افسردگی داشته باشند، احتمال بروز افسردگی در شما بیشتر است.
✔ شرایط زندگی
عوامل محیطی مانند شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زندگی روزمره نیز می‌توانند بر بروز افسردگی ارثی تأثیرگذار باشند. مثلاً فشارهای روزمره، انزوا اجتماعی، نداشتن حمایت اجتماعی قوی و مشکلات مالی می‌توانند خطر این اختلال را افزایش دهند.
✔ استفاده از مواد مخدر و الکل
استفاده مزمن از مواد مخدر و الکل نه‌تنها می‌تواند به صورت مستقیم افسردگی ارثی را تسریع کند، بلکه همچنین می‌تواند عوامل محیطی متعددی را فراهم کند که خطر این اختلال را افزایش می‌دهند.
بیشتر بخوانید: درمان افسردگی
راهکارهای کاهش خطر و مدیریت افسردگی ارثی چیست؟
افسردگی ارثی ممکن است به دلیل تعامل عوامل ژنتیکی و محیطی بروز کند، بنابراین برای کاهش خطر و مدیریت افسردگی ارثی می‌توان نکاتی را در نظر گرفت که در زیر آورده شده‌اند:
1. درمان افسردگی ارثی شامل مشاوره و درمان حرفه‌ای است. درمان‌های روانشناختی مانند روش‌های رفتاری-شناختی و درمان دارویی، از جمله دستورالعمل‌های معمول برای مدیریت آن است. مشاوره با یک روانشناس یا روانپزشک متخصص می‌تواند در تشخیص و درمان صحیح افسردگی ژنتیکی کمک کند.
2. توجه به سبک زندگی سالم و مراقبت از خود، می‌تواند به طور کلی در کاهش خطر افسردگی ارثی مفید باشد. این شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم، خواب کافی، مدیریت استرس و روش‌های آرامش‌بخش می‌شود.
نتیجه‌گیری
مطالعات علمی حاکی از آن است که اگر یکی از والدین مبتلا به این اختلال باشند خطر ابتلای فرزند آنها به افسردگی ارثی ۱۰% درصد است و اگر هر دو والد مبتلا باشند این میزان دو برابر می‌شود. هر چه تعداد افراد مبتلا در خانواده بیشتر باشد و اگر افراد مبتلا از اعضای درجه اول باشند یا شدت بیماریی در آنها شدیدتر باشد خطر ابتلا نیز بیشتر است. لذا در ایجاد افسردگی ارثی عوامل متعددی نقش دارند و برخی نسبت به آن حساس تر هستند، دانستن این موضوع می‌تواند در پیشگیری از آن اثر گذار باشد.
