هر آنچه باید در مورد هورمون کورتیزول بدانید

کورتیزول، هورمون استروئیدی است که نقش اصلی در پاسخ به استرس را ایفا می کند و به دلیل نقشی که دارد، هورمون استرس نیز نامیده می شود و بر بسیاری از فرآیندهای بدن تاثیر می گذارد. این هورمون توسط غدد آدرنال (فوق کلیه) ترشح می شود و به تنظیم عملکردهای زیر کمک می کند:
– فشار خون
– متابولیسم گلوکز
– عملکرد ایمنی
– واکنش های التهابی
– آزاد شدن انسولین

کورتیزول چیست؟

غدد آدرنال در پاسخ به استرس و یا ترس و به عنوان بخشی از واکنش بدن، کورتیزول آزاد می کنند. در مواجه با برخی انواع ترس در محیط، یک سری واکنش های لحظه ای و آنی در بدن اتفاق می افتد که آماده قرارگیری در موقعیت و یا کنار آمدن با شرایط را خواهید شد.
ساختار مغز که با عنوان آمیگدالا شناخته می شود، هیپوتالاموس را هوشیار کرده و سیگنال هایی از قبیل آزاد شدن هورمون هایی مانند آدرنالین و کورتیزول ایجاد خواهد شد.
کورتیزول، برای عملکردهای طبیعی بدن بسیار مهم است، اما تولید بیش از حد این هورمون می تواند برای سلامتی مضر باشد.

علائم و نشانه های بالا بودن کورتیزول

زمانی که سطح کورتیزول بیش از حد بالا می رود، ممکن است با علائم ناخواسته ای روبرو شوید. بالا بودن سطح این هورمون برای مدت زمان طولانی (در افراد با استرس های مزمن) می تواند اثرات منفی را به همراه داشته باشد، از جمله:
– بر هم خوردن تعادل قند خون مانند هایپرگلایسمی
– کاهش چگالی استخوان
– کاهش بافت عضلانی
– افزایش فشار خون
– اختلالات شناختی
– افزایش چربی های شکمی
– کاهش ایمنی بدن و واکنش های التهابی در بدن، کاهش روند ترمیم زخم و دیگر مشکلات سلامتی
– سرکوب عملکرد تیروئید
این اثرات منفی اغلب می توانند پیامدهای دیگری را نیز به همراه داشته باشند. به عنوان مثال، افزایش چربی های شکمی مشکلات بیشتری را نسبت به تجمع چربی در دیگر نواحی بدن ایجاد خواهدکرد. برخی مشکلات سلامتی مرتبط با افزایش چربی شکمی شامل حملات قلبی، سکته، سندرم های متابولیکی، بالا رفتن سطح کلسترول بد (LDL) و پایین آمدن سطح کلسترول خوب (HDL) می باشد.
افزایش سطح کورتیزل هم چنین می تواند منجر به بروز سندرم کوشینگ شود. علت می تواند شامل تومورهای آدرنال و یا مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید باشد. از جمله علائم این سندرم می توان به بالا رفتن سطح قند خون، افزایش تشنگی و تکرر ادرار، پوکی استخوان، افسردگی و عفونت های مکرر اشاره کرد.

تاثیر کورتیزول

سطح کورتیزول به طور طبیعی در نوسان است و در طول روز تغییر می کند. به عنوان مثال، سطح کورتیزول صبح ها در بیشترین مقدار است و شب ها به کمترین مقدار خود می رسد. این سیکل روزانه تکرار می شود.
سطح کورتیزول بر اساس آن چه که فرد تجربه می کند، دستخوش تغییر می شود. به عنان مثال، گرچه استرس تنها دلیل آزاد شدن کورتیزول در بستر خون نیست، با عنوان هورمون استرس نیز شناخته می شود چرا که هنگام واکنش های بدن بیشتر ترشح می شود و مسئول بسیاری از تغییرات مرتبط با استرس در بدن می باشد. در برخی افراد، شاهد بالا رفتن بیشتر سطح کورتیزول هنگام مواجه با استرس هستیم. امکان پایین آوردن سطح کورتیزول در پاسخ به عوامل استرس زا وجود دارد. تکنیک های کنترل استرس، یکی از راه های کنترل استرس و هم چنین پایین آوردن سطح کورتیزول در بدن می باشد.

نکاتی در خصوص کنترل کورتیزول

به منظور حفظ سطح کورتیزول در حالت طبیعی و تحت کنترل، واکنش های آرامشی بیشتری باید بعد از مواجه با ترس و یا استرس فعال شود. شما می تواند با استفاده از تکنیک های مختلف کنترل استرس به آرامش بیشتری خود کمک کنید، هم چنین می توانید تغییراتی را در سبک زندگی تان ایجاد کنید تا بدن تان واکنش کمتری نسبت به استرس نشان دهد.
رعایت موارد زیر نیز می تواند کمک کننده باشد:
– تمرینات تنفس
– ورزش کردن
– تصویرسازی هدایت شده
– مطالعه مجله
– گوش دادن به موسیقی
– مدیتیشن
– هیپنوتیزم
– رابطه جنسی
– یوگا
افرادی که بیشتر در برابر استرس حساس هستند، مهم است که تکنیک های کنترل استرس را یاد بگیرند و سبک زندگی کم استرسی داشته باشند. این یکی از موثرترین راه ها در کنترل سطح کورتیزول و داشتن سبک زندگی سالم می باشد.

 

چالش ها

متاسفانه، گاهی کنترل سطح کورتیزول امکان پذیر نیست. برخی دیگر مشکلات احتمالی عبارتند از:
– ترشح کورتیزول در هر فردی متفاوت است. افراد به صورت بیولوژیکی واکنش های مختلفی را به استرس نشان می دهند. ممکن است فردی در مواجه با استرس، کورتیزول بیشتری ترشح کند و این حالت می تواند در طول زندگی تغییر کند.
– مطالعات نشان می دهند، افرادی که در واکنش به استرس، کورتیزول بیشتری ترشح می کنند، تمایل بیشتری به غذا خوردن و غذاهایی که سرشار از کربوهیدرات هستند، دارند.
– سطح کورتیزول در افراد مبتلا به افسردگی، می تواند بالاتر باشد. تکنیک های کنترل استرس به پایین آمدن سطح کورتیزول و هم چنین کنترل علائم افسردگی کمک می کنند.
با این که کورتیزول بخش مهم و مفیدی از واکنش بدن نسبت به استرس است، اما مهم است که واکنش های آرامش در بدن فعال شود تا عملکردهای بدن به حالت طبیعی و اولیه برگردد. متاسفانه، به دلیل سبک زندگی که داریم، واکنش های استرس بیشتری در بدن ایجاد می شود و بدن نمی تواند به وضعیت طبیعی خود برگردد و نتیجه آن بروز استرس مزمن خواهد بود.
اگر درگیر کنترل استرس هستید و یا با علائمی از بالا رفتن سطح کورتیزول روبرو می شوید، حتما با پزشک مشورت کنید.

Source: https://www.verywellmind.com/cortisol-and-stress-how-to-stay-healthy-3145080