تحلیل رفتار متقابل

تحلیل رفتار متقابل

همانطور كه مى دانيد تحلیل رفتار متقابل در برخی موارد برای روان درمانی به کار می رود و این نظریه درباره شخصیت افراد است و تصویری از ساختار روانشناختی انسان ها ارائه می دهد. شناخت این نظریه می تواند به افراد کمک کند تا در روابط متوجه چگونگی رفتار دیگران باشند. این نظریه بسیار کاربردی می تواند در سازمان ها و یا برای مدیریت هم به کار آید.

نظریه تحلیل رفتار متقابل بیان می کند که تا چه میزان رفتارهای کنونی ما ریشه در دوران کودکی ما دارد.

پایه و اساس نظریه تحلیل رفتار متقابل

این نظریه بر پایه چند نظریه اصلی پایه ریزی می شود. الگوی حالات نفسانی که به سه صورت ( والد، بالغ و کودک ) می باشند در این نظریه نقش اصلی را بازی می کنند. اگر بخواهیم حالت نفسانی را تعریف کنیم باید بگوئیم که به بروز مجموعه ای از رفتارها، افکار و احساسات مربوط به هم در یک زمان به خصوص گفته می شود که بخشی از شخصیت فرد را بیان می کند به ياد داشته باشيد الگوی حالات نفسانی کاملاً از هم جدا هستند.

الگوی حالت نفسانی بالغ

اگر رفتار، افکار و احساسات فردی در واکنش به یک موضوع کاملاً مربوط به زمان مورد نظر و مکان مورد نظر باشد و فرد از تمامی منابع توانائیهایش بهره ببرد، می توان گفت که وی در حالت نفسانی “بالغ” قرار دارد.

الگوی حالت نفسانی والد

گاهی فرد همانند یکی از والدین اش رفتار می کند و افکار و احساسات وی همانند والدین اش می باشد. در این صورت فرد در حالت نفسانی “والد” قرار دارد.

الگوی حالت نفسانی کودک

در صورتی که رفتار، احساسات و افکار فردی مانند زمان کودکی اش باشد می توان گفت که وی در حالت نفسانی “کودک” است.

روابط متقابل و استفاده از حالات نفسانی

یک فرد در زمان های مختلف می تواند در هر یک از سه حالت نفسانی مذکور قرار بگیرد. هنگام ارتباط گرفتن با دیگران می توان از هر یک از سه حالت نفسانی کمک گرفت. برای تحلیل روابط بین فردی می توان با تسلط پیدا کردن بر روی این حالات نفسانی بهترین تحلیل را انجام داد. یک اصطلاح دیگر که در نظریه تحلیل رفتار متقابل وجود دارد ” نوازش ” نامیده می شود. هر نوع عملی که درک حضور فردی دیگر در آن وجود داشته باشد نوازش نامیده می شود. برای آنکه بتوان حالت خوب و مساعد روحی، روانی و جسمی خود را حفظ کرد فرد نیاز به نوازش دارد.

پیش نویس زندگی

افراد در دوارن کودکی خود داستان زندگی خود را می نویسند. این داستان ابتدا، وسط و پایانی دارد. مشخص کردن داستان زندگی در دوران طفولیت و حتی قبل از صحبت کردن، انجام می گیرد. فرد زمانی که بزرگتر می شود جزئیات بیشتری را به این داستان می افزاید. همچنین فرد می تواند این داستان را در دوارن بزرگسالی مورد بازنگری قرار دهد.
یک فرد بزرگسال از این داستان زندگی که برای خود نوشته است آگاهی ندارد ولی احتمالاً تا آخر عمر برای انجام آن کوشش می کند. به این داستان زندگی که در دوران کودکی و طفولیت نوشته شده است، پیش نویس زندگی گفته می شود.

نتیجه گیری

نظریه تحلیل رفتار متقابل نظریه بسیار جامعی می باشد که در صورتی که بخواهید بر روی آن تسلط پیدا کنید نیاز به زمان گذاشتن فراوان است. در مقالات بعدی بیشتر در این زمینه صحبت می کنیم تا دید جامع تری به موضوع پیدا کنید.