استرس پس از حادثه يا PTSD؛ علائم، نحوه تشخیص و درمان آن
استرس پس از حادثه یا PTSD یک واکنش روانی و فیزیکی است که شخص بعد از تجربه‌ی یک واقعه‌ی ناگوار، ممکن است تجربه کند. افرادی که با این نوع استرس مواجه می‌شوند، ممکن است علائمی از جمله افزایش ترس و اضطراب، مشکلات خواب و حتی مشکلات فیزیکی مانند درد بدن تجربه کنند.
استرس پس از سانحه می‌تواند بر زندگی روزمره فرد تأثیراتی عمیق بگذارد و نیاز به تشخیص صحیح و درمان مناسب دارد تا فرد بتواند با این وضعیت مقابله کند و زندگی بهتری را تجربه کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا درباره این اختلال و هر چیزی که نیاز است درباره آن بدانید، صحبت کنیم.
محتوا
استرس پس از حادثه یا PTSD چیست؟
استرس پس از حادثه یا PTSD نوعى اختلال است که فرد بعد از وقوع حادثه ای دردناک، دچار وحشت ، ترس و درماندگی می شود. این حوادث می تواند شامل مرگ ناگهانی یکی از اطرافیان ، تصادف ، جنگ ، بلایای طبیعی مانند زلزله و تجاوز جنسی باشد. فرد بعد از حادثه دچار علائمی نظیر اضطراب و افسردگی شده و در خواب و بیداری منتظر وقوع مجدد حادثه می باشد.
بايد بدانيم احساس غم و اندوه بعد از واقعه ای تلخ طبیعی می باشد در صورتی که پیامد آن با گذشت زمان بهبود نیافت و بیش از یک ماه ادامه داشت به نحوی که خاطرات آن دائما در ذهن فرد مرور شود باعث ایجاد “اختلال استرس پس از حادثه” می گردد. در این صورت حتما به روانپزشک مراجعه کنید و جزئیات حادثه و احساسات خود را بیان کنید تا تشخیص و درمان استرس صورت گیرد.
بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی
🔽 برای دریافت مشاوره از دکتر سعید انصاری فرم زیر را پر کنید:
دلایل ایجاد استرس پس از سانحه چیست؟
زمانی که انسان شاهد یک سانحه ناگوار می‌شود، مغز و بدن وی به شدت تحت فشار قرار می‌گیرند. این ممکن است شامل رویدادهایی مانند حوادث رانندگی، سانحات طبیعی، تجربه‌ی جنگ، یا سایر وقایع تراژیک باشد. این سانحه‌ها می‌توانند تاثیرات مختلفی را به وجود آورده و باعث ایجاد استرس عمیق در افراد مختلف شوند. در ادامه به تعدادی از علل استرس و عواملی که منجر به استرس پس از سانحه یا ptsd می‌شوند اشاره می‌کنیم:
◀️ تجربه حوادث رانندگی
برخوردهای وحشتناک در جاده‌ها که می‌تواند عواطف ناخوشایندی ایجاد کند.
◀️ حوادث طبیعی
زلزله، سیلاب و طوفان که ممکن است باعث آسیب و تلخی‌های فراوان شود.
◀️ تجربه جنگ و نبرد
شاهدان جنگ یا افرادی که در مناطق جنگی حضور داشته‌اند ممکن است با استرس شدیدی مواجه شوند.
◀️ تجربه وقایع تراژیک
مثل حریق، انفجارات، یا دیدن و تجربه کردن واقعه‌های تراژیک مانند از دست دادن عزیزان.
◀️ فشارهای روانی و فیزیکی
مثل آسیب‌های جسمی یا روانی، فشارهای شغلی یا مشکلات خانوادگی.
◀️ احساس ترس و ناتوانی در مواجهه با موقعیت‌های مشابه
برخی افراد پس از تجربه یک سانحه، احساس ناتوانی و ترس در مواجهه با وضعیت‌های مشابه دارند که می‌تواند استرس را تشدید کند.
بیشتر بخوانید: درمان استرس در کودکان
علائم “استرس پس از حادثه” يا PTSD چیست؟
علائم این اختلال معمولا بعد از چند هفته یا چند ماه بعد از حادثه ظاهر می شود که شایع ترین آن به شرح ذیل است:
- احساس گناه
- غم و اندوه به همراه خشم
- افسردگی و اضطراب
- تداعی خاطره که فرد دائما خاطره حادثه را در بیداری و خواب به یاد می آورد . فرد در کابوس های خود احساسات واقعی مانند ترس و تعریق در زمان حادثه را دارد . در بیشتر موارد چیزهایی باعث یادآوری خاطره می شود مثلا اگر در روز برفی تصادف کرد با دیدن برف یاد حادثه می افتد!
- دوری کردن از مواردی که باعث به یاد آوردن خاطره حادثه می شود . فرد با سرگرم کردن خود به امور مختلف نسبت به احساسات خود بعد از حادثه بی توجهی می کند.
- بروز احساسات شدید مانند ترس و وحشت در زمان به یادآوری حادثه
- مشکلات خواب
- مشکلات تمرکز و توجه
- بی علاقگی به زندگی و فعالیت های روزمره
- خشم بی دلیل
تشخیص “استرس پس از حادثه” يا PTSD چگونه است؟
تشخیص صحیح استرس پس از سانحه از طریق معیارها و تکنیک‌های ارزیابی روانشناختی صورت می‌گیرد. این امر شامل بررسی مستمری از نشانه‌ها و علایم در طول زمان است تا به صورت صحیح این وضعیت تشخیص داده شود.
در ابتدا پزشک متخصص اعصاب و روان به معاینه بیمار پرداخته و سابقه بیماری او را بررسی می کند. در صورت نیاز برای اطمینان از سلامت جسمی آزمایشات مختلفی انجام می شود. در صورتی که جواب آزمایشات منفی باشد از روش هایی نظیر مصاحبه و ابزار سنجشی برای تشخیص اختلال استفاده می شود. اختلال PTSD باید بیش از یک ماه در فرد باشد . در این روش ها علائم اختلال بررسی می شود و میزان آن در بیمار اندازه گیری می شود.
درمان استرس پس ازسانحه یا PTSD چگونه انجام می شود؟
درمان استرس پس از سانحه گاهی پیچیده است و بسته به شدت و نوع استرس و وضعیت فرد ممکن است متغیر باشد. درمان این نوع استرس شامل روش‌های مختلفی می‌شود، از جمله:
- درمان های روانشناختی مانند روش‌های شناختی-رفتاری: که به فرد کمک می‌کند تا با افکار و رفتارهای منفی مرتبط با سانحه برخورد کند.
- درمان با استفاده از روش EMDR (حرکت دیداری از چشم): که برای کمک به کاهش اثرات منفی حافظه و تجربیات ناخوشایند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- درمان دارویی: در برخی موارد، مصرف داروها برای کنترل علائم ناشی از استرس و اضطراب مورد توصیه قرار می‌گیرد.
- روش‌های تخصصی درمانی و خودمراقبتی: مانند مدیتیشن، یوگا، و ورزش که به کاهش استرس کمک می‌کنند.
- مشاوره و پشتیبانی از طریق گروه‌های حمایتی و مشاوره‌های روانشناختی: که فرد را در فرآیند بهبودی همراهی می‌کنند و امکان به اشتراک گذاشتن تجربیات را فراهم می‌کنند.
✔️ هر فرد می‌تواند بهترین راه درمانی برای خودش را با مشاوره پزشک یا روانشناس پیدا کند.
نتیجه‌گیری
در نتیجه، استرس پس از سانحه یک وضعیت جدی برای افراد مبتلا به این اختلال است. این وضعیت می‌تواند تأثیرات عمیقی بر روحیه، رفتار و سلامت عمومی افراد داشته باشد. شناخت و درمان مناسب این نوع استرس ضروری است تا افراد بتوانند با عواقب ناشی از سانحه‌های ناگوار کنار بیایند و زندگی بهتری را تجربه کنند. پشتیبانی روانی و اجتماعی و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌توانند در بهبود و مدیریت استرس پس از سانحه کمک کننده باشد.
